Rechter: noodbevel demonstratie Museumplein in 2021 onrechtmatig

De politierechter van de rechtbank van Amsterdam heeft bepaald dat het noodbevel dat 20 maart 2021 werd afgegeven voor een demonstratie op het Museumplein onrechtmatig was. Dat is besloten in de zaak van een 48-jarige man uit Den Haag, die werd vervolgd omdat hij tijdens de demonstratie tegen de coronamaatregelen weigerde het Museumplein te verlaten nadat hiertoe werd opgeroepen en dus geen gehoor heeft gegeven aan het noodbevel. Hij is vrijgesproken. Zijn advocaat deelt de uitspraak van 12 mei omdat het Openbaar Ministerie (OM) volgens de advocaat nu niet meer in hoger beroep kan gaan.

Burgemeester Femke Halsema liet 19 maart 2021 aan de organisator van de demonstratie weten dat deze niet op het Museumplein mocht plaatsvinden. "Dit, in verband met het voorkomen van wanordelijkheden en bescherming van de gezondheid. Ook is men eraan herinnerd dat 1,5 meter afstand moest worden gehouden", is te lezen in het vonnis. Toch trokken demonstranten naar het plein, onder wie de demonstrant uit deze zaak. Rond 12.00 uur werd besloten de demonstratie te ontbinden en werd het noodbevel afgegeven. Dat was "niet proportioneel", oordeelde de politierechter, die stelt dat het recht op vrijheid van meningsuiting en op demonstratie belangrijke grondrechten zijn.

"De politierechter stelt vast dat de situatie op 20 maart 2021 niet zodanig was dat sprake was van een oproerige beweging, andere ernstige wanordelijkheden of van rampen dan wel ernstige vrees voor het ontstaan daarvan zoals bedoeld in artikel 175 van de Gemeentewet", oordeelt de politierechter. Er was "niet voldoende grond" om "over te gaan tot de afgifte van het noodbevel". "De enkele vaststelling dat een verhoogde kans bestond op confrontaties met personen die 'mogelijk' in het bezit waren van wapens, of dat de demonstratie 'mogelijk' was georganiseerd door dezelfde initiatiefnemers die eerdere niet-toegestane demonstraties hadden georganiseerd waar rellen waren ontstaan, is naar het oordeel van de politierechter daarvoor in elk geval onvoldoende."

Ook had Halsema nog de mogelijkheid om de mensen op het Museumplein aan te houden op basis van de Wet Openbare Manifestaties (WOM), besluit de rechter. "Als de burgemeester van oordeel was dat de mensen van het Museumplein af moesten vanwege besmettingsgevaar, dan had zij daarvoor de WOM kunnen gebruiken."