Rechter: Staat hoeft geen strenger klimaatbeleid te eisen van KLM

Het kabinet is niet verplicht strengere klimaatvoorwaarden te verbinden aan de financiële steun voor KLM. De rechtbank in Den Haag heeft alle eisen die Greenpeace daarover had gesteld afgewezen. De milieuorganisatie hoopte via een kort geding voor elkaar te krijgen dat de overheid in ruil voor de miljardenhulp zou vragen om een sterkere afname van de CO2-uitstoot die de luchtvaartmaatschappij veroorzaakt.

Volgens Greenpeace is de overheid hiertoe verplicht, omdat ze alles in het werk moet stellen om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. Door de noodleningen en -garanties aan KLM krijgt de overheid nu de kans om eisen te stellen "op een presenteerblaadje aangereikt", betoogden de advocaten van de milieuorganisatie tijdens de behandeling van de zaak. Ze noemden het een kans die de Staat niet mag laten liggen. De rechtbank oordeelt echter dat deze redenering niet opgaat.

De internationale klimaatverdragen waar Greenpeace zich op beroept "hebben geen betrekking op de uitstoot van broeikasgassen als gevolg van de internationale luchtvaart", aldus de rechter. Afspraken daarover worden gemaakt door de VN-organisatie voor de burgerluchtvaart. "De emissiereductie die Greenpeace verlangt, gaat verder dan de in internationaal verband afgesproken doelstellingen."

De rechtbank toont wel enig begrip voor de ontevredenheid van de milieuorganisatie. "Dat Greenpeace kritisch is over de doelen die tot op heden in internationaal verband zijn gesteld valt te begrijpen." Het is echter niet aan de voorzieningenrechter om dit soort maatregelen te treffen.

Het kabinet heeft overigens wel degelijk duurzaamheidseisen gesteld aan de steun ter waarde van 3,4 miljard euro. Zo moet KLM meer biobrandstof gaan gebruiken en moet het de CO2-uitstoot per passagier per kilometer in 2030 hebben gehalveerd. De eisen van de overheid gaan Greenpeace niet ver genoeg, maar de rechtbank merkt op dat de Staat op sommige punten verder gaat dan de afspraken die internationaal zijn gemaakt over verduurzaming van de luchtvaart.

Het beroep dat Greenpeace deed op het zogeheten Urgenda-arrest van de Hoge Raad faalt ook. Het hoogste rechtscollege van het land bepaalde vorig jaar dat de Staat meer moest doen om de CO2-uitstoot te doen verminderen en zo gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. In de zaak over KLM doet dat er niet toe "omdat de veroordeling van de Staat in dat arrest alleen de uitstoot van broeikasgassen in Nederland betreft", oordeelt de Haagse rechtbank.

Greenpeace reageert teleurgesteld, maar zegt de uitspraak te respecteren. "Deze uitspraak motiveert ons om dubbel zo hard actie te blijven voeren", zegt klimaat- en energiewoordvoerster Dewi Zloch. Ze noemt het "onvermijdelijk dat ook de luchtvaartindustrie moet verduurzamen".