Rechter zet streep door besluit gratis verwijderen gasaansluiting

De regeling die het mogelijk maakte voor burgers om hun gasaansluiting gratis te laten verwijderen, is ongeldig verklaard. Het College van Beroep voor het Bedrijfsleven (CBb), de hoogste rechter in dit soort zaken, oordeelt dat het besluit hierover tot stand is gekomen op een manier die in strijd is met Europese wetgeving.

De uitspraak heeft op korte termijn tot gevolg dat netbeheerders de kosten voor het verwijderen van gasaansluitingen "vooralsnog bij huishoudens en andere kleinverbruikers in rekening mogen brengen", meldt de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Die instantie was verantwoordelijk voor het vernietigde besluit.

Of netbeheerders de kosten direct weer in rekening gaan brengen, of nog andere opties hebben, is niet direct duidelijk. Netbeheer Nederland is nog bezig met het formuleren van een inhoudelijke reactie. "We zijn aan het kijken wat deze uitspraak nu betekent en hoe we die vervolgens in praktijk gaan brengen", zegt een woordvoerder van de branchevereniging van netbeheerders.

Sinds maart 2021 hoeven burgers die van het aardgas af willen daar niets meer voor te betalen. De kosten worden sindsdien in de praktijk afgewenteld op iedereen die wél nog een gasaansluiting heeft. De Vereniging voor Energie, Milieu en Water (VEMW), die zakelijke energieklanten vertegenwoordigt, was het daarmee niet eens, omdat het "aanzienlijke financiële consequenties" kan hebben voor klanten die aardgas blijven afnemen.

Het CBb geeft de eisers gelijk. Het grootste probleem is de manier waarop de ACM een besluit had genomen over de verdeling van de kosten. Dat deed de autoriteit op aangeven van de toenmalige minister van Economische Zaken en Klimaat, Eric Wiebes. Dat is echter niet toegestaan, oordeelt het CBb. "Uit de Europese Gasrichtlijn volgt namelijk dat de minister de ACM geen instructie mag geven om bepaalde tariefstructuren te hanteren."

De ACM dient zich onafhankelijk op te stellen, maar heeft volgens de rechters helemaal geen eigen afweging gemaakt in deze zaak. "Het besluit van de ACM kan daarom niet in stand blijven", luidt het eindoordeel.

De ACM hoopt nu "zo snel mogelijk" alsnog een regeling te treffen. De autoriteit noemt het daarbij belangrijk "dat consumenten niet belemmerd worden bij het aardgasvrij maken van hun huis". Wanneer de ACM een nieuw besluit zal nemen, kan een woordvoerder nog niet zeggen. "De uitspraak is van vanmorgen. We moeten die goed bestuderen en de praktische uitwerking bekijken."