Rode hakken op de Dam voor Nederlandse slachtoffers femicide

Nelleke Westerveld, Senior projectleider sociale veiligheid, Movisie: 'Preventie en aanpak femicide beginnen met een gedeelde definitie.'

Afgelopen zondag verschenen er 43 paar rood geverfde hakken op de Dam in Amsterdam, als symbool voor de 43 vrouwen die gemiddeld per jaar vermoord worden, veelal door hun mannelijke (ex-)partners, aldus de organisatie. Vaak wordt in dit verband gesproken over femicide.

Met de toegenomen aandacht voor femicide ontstaat ook discussie over het gebruik van de term. Movisie vindt het belangrijk dat er een duidelijke definitie komt van femicide. Alleen met een duidelijke definitie kunnen we meer te weten komen over de aard en omvang van femicide. Pas als dat volledig in beeld is, kunnen we gericht (preventief) beleid en handelingsperspectief ontwikkelen.

De laatste tijd is er volop media-aandacht voor ernstige moordzaken waarbij slachtoffers om het leven zijn gebracht door hun (ex-) partner. Dit zijn geen gezinsdrama’s die op zichzelf staan en door individuele problemen worden veroorzaakt. Hier spelen ook structurele (maatschappelijke) oorzaken een rol. Femicide is niet alleen partnerdoding.

Movisie hanteert de term femicide wanneer gender onderdeel is en één van de oorzaken is voor het doden van het slachtoffer. Gender gaat over de culturele en maatschappelijke betekenissen die worden gegeven aan de biologisch bepaalde sekse. Het betreft opvattingen over ‘mannelijkheid’ en ‘vrouwelijkheid’. Gender gaat daarmee over verwachtingen, rolpatronen en normen. Afwijken van de norm kan geweld oproepen.

Internationaal wordt ook gesproken over femicide als het gaat om doding van vrouwen door anderen dan hun partner, bijvoorbeeld bij moord of doodslag bij sekswerkers of transvrouwen. Ook deze vrouwen roepen weerstand op, omdat zij zich niet houden aan de strenge gendernormen. In Nederland wordt het gebruik van het woord femicide vooral gebruikt om uitdrukking te geven aan het specifieke risico dat vrouwen lopen om gedood te worden in de privésfeer door hun mannelijke partner of ex-partner. Movisie wil de aandacht voor fataal partnergeweld behouden, maar pleit voor verbreding en verdieping van de definitie van femicide.

De definitie van femicide moet recht doen aan deze verscheidenheid. Alleen met een duidelijke definitie komen we meer te weten over de aard en omvang van femicide. Pas als dat volledig in beeld is, kunnen we gericht (preventief) beleid en handelingsperspectief ontwikkelen.