Rutte na terugkeer uit Tunis: resultaat boven verwachting

Er is nog geen deal, maar er zijn zondag in Tunesië wel belangrijke stappen gezet om met het land tot afspraken over inperking van de asielstroom te komen, zei premier Mark Rutte na terugkeer uit Tunis. "We zijn verder gekomen dan ik vrijdag inschatte." Op zijn wekelijkse persconferentie zei Rutte niet met dé deal terug te zullen komen, maar hij was wel "voorzichtig hoopvol."

De premier sprak zondag met de Tunesische president Kais Saied, samen met voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen en de Italiaanse premier Giorgia Meloni. Europa heeft Tunesië 900 miljoen euro in het vooruitzicht gesteld als er overeenstemming is over een breed pakket, waaronder verlaging van de asielmigratie naar Europa. Daarbij krijgt het land nu al 150 miljoen euro om de eerste problemen op te lossen.

Verder krijgt het land financiële hulp om de migratie via mensensmokkelaars aan te pakken. Het gaat om 100 miljoen euro voor grensbewaking en reddingsoperaties. Over het terugnemen van uitgeprocedeerde asielzoekers is niet gesproken, zei Rutte.

"We willen nu vooral voorkomen dat mensen vanuit Tunesië de overtocht maken. Ook willen we ervoor zorgen dat er een toekomst is voor jonge Tunesiërs in Tunesië, zodat zij niet de noodzaak voelen om die overtocht te maken", zei Rutte. Datzelfde geldt voor migratie vanuit de landen ten zuiden van het Noord-Afrikaanse land. Ook in die landen moet toekomstperspectief komen, zodat zij niet via Tunesië naar Europa proberen te komen.

Met president Saied is gesproken over mensenrechten, zei Rutte. Een deel van de Tweede Kamer heeft er moeite mee afspraken te maken met een land dat de bescherming van mensenrechten niet hoog in het vaandel heeft staan. "Tunesië erkent dat mensenrechten van groot belang zijn", zei Rutte. "Ook voor hun economische ontwikkeling, zodat bedrijven er blijven investeren."

Voor Europa is het eveneens belangrijk dat Tunesië economisch vooruitgaat, benadrukte Rutte, "zodat het land stabiel blijft".

Sinds Italië in april is begonnen met onderhandelingen met Tunesië is het aantal asielzoekers teruggelopen, zei Rutte. Dat komt niet alleen door het weer. Die vermindering moet wel worden bestendigd. "Daarom zijn dit soort afspraken nodig."

De komende weken worden de afspraken verder uitgewerkt. Die worden eind juni besproken op de EU-top van regeringsleiders in Brussel.