Rutte: persoonlijk ingezien dat slavernij het heden beïnvloedt

Naast een maatschappelijke bewustwording en "verandering in het denken", heeft premier Mark Rutte zelf ook een omslag doorgemaakt in zijn denken over de rol van de slavernij in het heden. "Daar wil ik open over zijn", zei de premier in zijn toespraak. "Het lag achter ons dacht ik, maar ik had het mis. Het werkt door in het hier en nu." Hij noemde daarbij racistische stereotypen en sociale ongelijkheid als voorbeeld.

De premier dacht "lange tijd" dat het nemen van verantwoordelijkheid "voor iets wat zo lang geleden is" niet op een betekenisvolle manier kon gebeuren. Maar daar is hij anders over gaan denken, onder meer door de moord op George Floyd en de toeslagenaffaire. Ook een debat over deze onderwerpen tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen van 2021 droeg bij aan het veranderen van inzicht. "Het is een optelsom."

Rutte vindt dat het aan iedereen zelf is om te bepalen of er excuses voor het slavernijverleden moeten komen. Volgens peilingen steunt vier op de tien dat de overheid daar excuses voor maakt. Het kabinet heeft ook geen onderzoek gedaan naar hoeveel draagvlak er voor is in de samenleving. Wel "voelde" de ministersploeg dat er nu excuses moesten komen.