Rutte verzekert: EU-leiders op één lijn over oorlog Israël-Hamas

De EU-leiders zitten op één lijn over de oorlog tussen Israël en Hamas, verzekert demissionair premier Mark Rutte. Maar waar hij en meerdere collega's niet willen uitspreken dat Israël te ver gaat, laat hun voorzitter Charles Michel dat wel doorschemeren.

De regeringsleiders van de 27 EU-landen hadden een uitzonderlijke videovergadering belegd om de rijen te sluiten en helderheid te verschaffen over het standpunt van de Europese Unie. Sinds Hamas anderhalve week geleden een bloedige aanval op Israël uitvoerde, stichtten EU-kopstukken verwarring met tegenstrijdige boodschappen. De oude tegenstellingen tussen lidstaten die meer op de Israëlische hand zijn en de landen die meer voelen voor de Palestijnse zaak speelden zichtbaar op.

Maar de lidstaten hebben elkaar wel degelijk weer gevonden, stelt Rutte. En wel in de verklaring dat Israël het recht heeft zich te verdedigen binnen de internationale regels die daarvoor gelden. Daarover was "volstrekte overeenstemming. Onenigheid heb ik vanavond niet gemerkt."

Rutte wil echter vervolgens niet beoordelen of Israël zich aan die voorwaarde houdt, met bijvoorbeeld het afgrendelen en afknijpen van de Gazastrook. Of met bombardementen die ook burgerdoelen treffen, zoals hoogstwaarschijnlijk een ziekenhuis eerder op de dag, waarbij mogelijk honderden mensen zijn omgekomen. "Dat kunnen wij van hieruit niet vaststellen", houdt hij vol. Ook bijvoorbeeld voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie zwijgt daar liever over.

Anders dan de voorzitter van de regeringsleiders en staatshoofden, Charles Michel. De afgrendeling van Gaza of het aanvallen van infrastructuur is in strijd met het oorlogsrecht, zei hij na afloop van het video-overleg. EU-buitenlandchef Josep Borrell stelde eerder al vast dat Israël de regels overtreedt.

Ondertussen spant iedereen zich in om te voorkomen dat de oorlog overslaat naar buurlanden als Libanon, zegt Rutte. Angst voor het importeren van het conflict naar Europa zou de leiders minder hebben beziggehouden. Ook al was de oorlog bijvoorbeeld mogelijk een van de motieven van de pleger van de aanslag in Brussel.

Veel leiders onderstreepten volgens Rutte tegelijk ook dat de crisis in het Midden-Oosten die in Oekraïne niet naar de achtergrond mag dringen.

De Hongaarse premier Viktor Orbán ontbrak bij de videotop. Hij was in China, waar hij onder meer de Russische president Vladimir Poetin de hand drukte.