Rutte ziet geen steun voor noemen datum uitbreiding EU

Volgens demissionair premier Mark Rutte is er onder de lidstaten van de EU geen steun voor het noemen van een streefdatum waarop nieuwe landen lid moeten kunnen worden van de EU. Eerder werd 2030 genoemd door een aantal EU-topfunctionarissen. "Volgens mij steunt niemand die gedachte hoor", zei de premier bij de inloop van de informele EU-top in Granada.

In de Zuid-Spaanse stad hebben de 27 EU-leiders een eerste gedachtewisseling over de uitbreiding. Dat moet een heel zorgvuldig proces worden waarbij er geen "shortcuts" kunnen zijn, aldus Rutte. Bovendien moet de EU eerst intern hervormd worden voordat nieuwe landen kunnen toetreden. Financieel kan de EU de opname van grote landen als Oekraïne niet bolwerken als de huidige regels blijven bestaan.

De leiders die vrijdag als eersten aan het woord kwamen spraken zich allemaal uit voor het verwelkomen van nieuwe leden, zegt een hoge diplomaat. Enkelen pleitten volgens de ingewijde wel degelijk voor het prikken van een streefdatum. Dat zou zowel kandidaat-lidstaten als de EU zelf in beweging moeten brengen om zich gereed te maken voor toetreding. Ze spraken zich niet uit over het beoogde aantal nieuwe leden.

Voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie wees erop dat uitbreiding in het verleden heeft aangetoond dat die zowel voor de unie als de nieuwe landen heel profijtelijk is. De Duitse bondskanselier Olaf Scholz benadrukte dat de EU eerst intern moet hervormen voordat nieuwe landen kunnen worden toegelaten.

"Landen kunnen alleen bij de EU komen als ze daar klaar voor zijn, daar kun je geen hoeken afsnijden", zei premier Alexander de Croo van België. Het jaartal 2030 als datum voor uitbreiding noemen, vindt hij niet realistisch. "Ik zou niet uitgaan van 2030."

Landen op de Westelijke Balkan, Oekraïne en Moldavië hopen snel lid te kunnen worden van de unie. De vraag over uitbreiding is weer actueel geworden door de Russische inval in Oekraïne. De Europese lidstaten willen voorkomen dat landen in de invloedssfeer van Rusland komen. Vooral landen in het oosten dringen aan op een grotere unie.

Ook wordt er in Granada gesproken over migratie. Rutte verwacht een stevige discussie. Daarbij zal het "heel sterk gaan over die buitengrenzen en hoe krijg je afspraken zoals met Tunesië en eerder Turkije. Hoe kun je dat type afspraken op een veel grotere schaal gaan maken en die buitengrenzen echt bewaken", aldus Rutte.