RvS: onvoldoende aandacht rechten gedetineerden in nieuwe wet

Een nieuwe wet over het verzwaren van het gevangenisregime van (vermeend) zware criminelen, kan nu niet naar de Tweede Kamer. In het aangescherpte voorstel van minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) "besteedt de regering in het wetsvoorstel en de toelichting daarbij nog onvoldoende aandacht aan de rechten van gedetineerden". Daarom adviseert de Raad van State deze wet niet in te dienen in de Tweede Kamer "tenzij het voorstel en de toelichting zijn aangepast".

Minister Weerwind had een aanscherping van de wetgeving voor dit soort gevangenen vorige maand voorgelegd voor een spoedadvies aan de Raad van State, met als idee de wet voor de zomer te kunnen voorleggen aan de Tweede Kamer. De Raad van State ziet echter nog teveel haken en ogen, blijkt uit het dinsdag gepubliceerde advies.

"De Afdeling advisering erkent dat de samenleving moet worden beschermd tegen de georganiseerde misdaad. Een kleine, maar uitzonderlijke categorie gedetineerden vraagt om uitzonderlijke maatregelen", staat in het advies. "Tegelijkertijd constateert de Afdeling advisering dat het wetsvoorstel de minister zeer ingrijpende mogelijkheden geeft om de rechten van gedetineerden in te perken. Zij benadrukt daarom dat beperkingen van rechten door de overheid zorgvuldig moeten worden afgewogen, óók wanneer dat gebeurt met het oog op het beschermen van de openbare orde, veiligheid en democratische rechtsstaat."

De Raad van State vindt de toelichting bij het wetsvoorstel onvolledig op het punt van toetsing aan fundamentele rechten. "Bij de bevelsbevoegdheid van de minister adviseert zij de regering te waarborgen dat per individueel geval wordt bekeken of de beperkende maatregelen proportioneel zijn."

"We hebben hier te maken met een kleine, maar zeer gevaarlijke groep gedetineerden, die intimidatie, zwaar geweld en zelfs liquidaties niet schuwen", zei de minister eerder al. Met de nieuwe wet wil hij "verdergaande beperkingen" kunnen opleggen, zoals het verbieden van bepaalde communicatiemogelijkheden of contacten.

De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) adviseerde vorige maand ook al meer ruimte voor maatwerk. "Omdat zwaardere beveiliging altijd leidt tot verdere inperking van rechten of vrijheden, is aandacht nodig voor de bejegening en rechtspositie van deze gedetineerden", staat in het vorige maand gepubliceerde advies.