Samsom: versnel energietransitie om klimaat en concurrentie

De energietransitie in Europa moet sneller en socialer, betoogde Diederik Samsom maandag op de TU Eindhoven (TU/e). Niet alleen wegens klimaatverandering, maar ook om de concurrentie met andere werelddelen aan te kunnen. "China en de Verenigde Staten versnellen hun transitie en bedreigen onze industrie", zei de PvdA-prominent en Europese topfunctionaris tijdens de opening van het academische jaar. Mede daarom moet Europa niet afremmen, maar "met volle kracht vooruit gaan om onze problemen op te lossen", aldus Samsom.

De politicus was de afgelopen jaren in Brussel de rechterhand van Eurocommissaris Frans Timmermans, die over het klimaatbeleid ging. In zijn toespraak verwees Samsom naar de klimaatextremen van afgelopen zomer, van bosbranden en hittegolven in Europa tot de uitzonderlijk hoge temperatuur van het water in het noorden van de Atlantische Oceaan. "Wetenschappers kunnen niet geloven wat ze zien als ze daarnaar kijken", zei Samsom, die de temperatuurstijgingen "verbijsterend en eng" noemde.

"We nadere kantelpunten in ons klimaat, we moeten snel vooruit", vervolgde hij. Dat kan volgens hem ook, want wat wetenschappers de afgelopen jaren voor elkaar hebben gekregen op het gebied van schone energie en mobiliteit is volgens hem "spectaculair".

Op zijn eigen positie ging Samsom niet expliciet in, al leek hij wel rekening te houden met zijn aanwezigheid bij de volgende klimaattop, de COP28. De conferentie begint op 30 november in Dubai. Mocht de vroegere PvdA-leider op zijn huidige post blijven, dan zou dat weleens onder CDA'er Wopke Hoekstra kunnen worden. Die is voorgedragen om Timmermans op te volgen. Timmermans legde op zijn beurt zijn positie als Eurocommissaris neer om bij de Tweede Kamerverkiezingen lijsttrekker te worden van GroenLinks-PvdA.

Samsom reageerde met zijn betoog op uitspraken van TU/e-bestuurvoorzitter Robert-Jan Smits. De bestuurder van de universiteit heeft afgelopen tijd in interviews gewaarschuwd voor een te snelle transitie. Als Nederland het Duitse voorbeeld volgt, dan kan dat slecht uitpakken voor de maakindustrie, waarschuwde Smits maandag nog in Het Financieele Dagblad. "Onze infrastructuur is namelijk nog niet klaar voor de energietransitie - er wachten 6000 ondernemers hier in de regio op een aansluiting - en dat mag je de overheid verwijten" zei hij.

Tijdens de opening nuanceerde Smits dat ook hij de transitie wel wil versnellen, mits de infrastructuur dat toelaat.