Schadeclaim in de maak om stelen van data geteste mensen bij GGD

Een nieuwe stichting werkt aan een collectieve schadeclaim tegen het ministerie van Volksgezondheid. Reden is de grote dataroof die eerder dit jaar bij de GGD aan het licht kwam. Medewerkers haalden privégegevens van mensen die zich op het coronavirus lieten testen uit de systemen en verkochten die online op de zwarte markt.

De initiatiefnemer van de schadeclaim, stichting ICAM, opent maandag de website datalek-ggd.nl. Daar kunnen mensen zich aansluiten bij de claim. De stichting wil 1500 euro schadevergoeding voor mensen van wie zeker is dat hun gegevens zijn gestolen, en 500 euro voor mensen van wie de gegevens in de GGD-systemen stonden "en dus gestolen konden worden".

Een van de mensen achter de stichting is oud-Kamerlid Astrid Oosenbrug, die zich al jaren bezighoudt met cyberveiligheid. Ze zegt dat de computersystemen van de GGD'en verkeerd zijn ingericht. "Veel te veel mensen hadden toegang tot de gegevens. Mensen konden zonder controle grote bestanden met persoonsgegevens downloaden. Medewerkers waren niet goed geïnstrueerd, niet goed gescreend en wat ze deden werd niet goed bijgehouden. Dan ben je geen slachtoffer, maar had je zelf beter op je winkel moeten letten."

Cybercriminelen handelen op ondergrondse fora volop in persoonlijke informatie. Ze kunnen zich voordoen als een bedrijf of instantie en mensen oplichten, met phishingmails bijvoorbeeld. Oosenbrug: "De overheid is de grootste verzamelaar van gegevens. Mensen hebben in alle vertrouwen contact gezocht en data afgestaan. Dat vertrouwen moet hersteld worden."

Oosenbrug benadrukt dat ze er begrip voor heeft dat de GGD het druk had met het bestrijden van de corona-uitbraak. "We zitten in een pandemie. Die overkomt je, en het is uitlegbaar dat de systemen niet gebouwd zijn om zo veel gegevens van zo veel mensen te verzamelen. Dat kan gebeuren. Maar we zijn bijna twee jaar verder en het is nog steeds niet op orde. Dat vind ik schadelijk."

Stichting ICAM wil eerst in gesprek met het ministerie. Als dat niets oplevert "dan verwachten we in februari de dagvaarding uit te kunnen sturen".

Mensen die zich aansluiten, hoeven daar niet voor te betalen. De kosten worden voorgeschoten door een anonieme financier. Die krijgt 20 procent van de vergoeding die deelnemers krijgen als ze de zaak winnen, tot maximaal vijf keer het voorgeschoten bedrag. De hoogte van dat bedrag is niet bekendgemaakt.

Het ministerie van Volksgezondheid was niet bereikbaar voor een reactie.