SCP: 1 op 5 Nederlanders wantrouwde overheid om coronabeleid

Een op de vijf Nederlanders twijfelde over de intentie en informatie van de overheid bij de bestrijding van het coronavirus. Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) deed onderzoek naar coronascepsis en concludeert dat tijdens de coronapandemie de informatie van de overheid over het virus werd gewantrouwd. De overheid moet deze Nederlanders met een afwijkende mening niet buitensluiten, maar juist nieuwsgierig naar hen zijn, adviseert het SCP. Zo kan de overheid volgens het SCP onder meer begrijpen hoe ze tot hun visie zijn gekomen en voorkomen dat ze het vertrouwen in de democratie verliezen. Het rapport is vrijdag gepubliceerd.

Tijdens de pandemie nam het kabinet meerdere maatregelen om het virus te bestrijden, zoals lockdowns en het verplicht dragen van mondkapjes. Bij een deel van de Nederlanders was er twijfel over de informatie van de overheid over onder meer corona en de maatregelen. Zo twijfelde een deel van de sceptici over de intenties van de overheid achter het coronabeleid en de werking van vaccinaties. Een ander deel van de groep vroeg zich af wie er over het coronabeleid gaat.

De onderzoekers hebben zo'n 2800 mensen vanaf 16 jaar ondervraagd. Volgens het SCP verschillen de sceptische ondervraagden niet "in hun psychische gezondheid, mediagebruik of ervaringen met covid van mensen die geen coronasceptische opvattingen hebben". De wantrouwende groep is divers "met uiteenlopende opvattingen", met als gemene deler dat ze een laag vertrouwen in de overheid hebben, aldus het SCP.

Voor het onderzoek werden onder andere berichten op sociale media en van vier grote kranten geanalyseerd. De onderzoekers gingen daarnaast ook in gesprek met de wantrouwende mensen. Uit die diepte-interviews blijkt volgens het SCP dat deze groep over een langere periode coronasceptisch is geworden. Daarbij speelde het contact met de overheid en de maatschappij een grote rol.

"Zij kregen te maken met verschillende negatieve ervaringen, zoals de inzet van de politie tijdens coronademonstraties, het verwijderen van berichten op sociale media, de manier waarop ze in de media werden neergezet en aanvaringen in hun sociale omgeving", staat in het rapport. Deze ervaringen waren volgens het SCP voor hen een bevestiging dat er geen ruimte was voor afwijkende meningen.

Daarom zou de overheid de relatie met sceptische Nederlanders moeten verbeteren, zodat deze groep het vertrouwen in de democratie niet helemaal verliest. Door deze sceptische Nederlanders serieus te nemen en met ze in gesprek te gaan, komt de overheid er volgens het SCP zo achter welke zorgen zij hebben en waarom ze zo wantrouwend zijn. De inzichten uit het onderzoek zijn volgens het SCP ook relevant voor de aanpak van de stikstofcrisis en klimaatverandering.