SCP: kijk realistischer naar rol burgers in energietransitie

De overheid gaat ervan uit dat burgers een grote rol gaan spelen in het opzetten van lokale duurzame energieprojecten, maar veel burgers vragen hierin juist om een leidende rol van de overheid. Ze zitten dus niet op een lijn, signaleert het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) in een onderzoek. Volgens het SCP is "een realistischer kijk van de overheid nodig op de rol en de verwachtingen van burgers".

Het SCP ondervroeg zowel focusgroepen van lokale ambtenaren als burgers over het opwekken van duurzame energie. Dat gebeurt lokaal bijvoorbeeld door groepen burgers die samen een veld vol zetten met zonnepanelen, of samen een windmolen kopen.

Veel burgers zien volgens het SCP graag dat de overheid, lokaal is dat vaak de gemeente, de verantwoordelijkheid op zich neemt om zulke projecten van de grond te krijgen. Groepen bewoners hebben daar lang niet altijd de "kennis, deskundigheid, menskracht en middelen" voor. Ambtenaren zien desondanks het liefst dat bewoners het voortouw nemen. Zij hebben er moeite mee als gemeenten dat doen, omdat die zich van de wet niet zomaar op de markt mogen begeven.

Burgers en ambtenaren zijn het wel met elkaar eens dat het goed is als iedereen in de omgeving kan meeprofiteren van de opbrengsten. Om die reden zouden de meeste burgers en ambtenaren de duurzame energieprojecten in hun buurt ook niet geheel aan commerciële bedrijven willen overlaten.

Het SCP geeft het advies om bij de uitwerking van klimaat- en energiebeleid "niet te beginnen met de verantwoordelijkheidsverdeling", maar in plaats daarvan eerst duidelijke doelen voor de gemeenschap te formuleren. Als overheden en burgers het daarover eens zijn, kunnen ze daarna in gesprek gaan over de taakverdeling en de manier waarop de gemeente een project kan ondersteunen.