SCP: veel Nederlanders somber over richting van land

Ruim drie op de vijf Nederlanders vinden dat het de verkeerde kant op gaat met het land. "Een hoog onbehagen" noemt het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) dat in een woensdag gepresenteerd rapport. Die onvrede "kan nadelige gevolgen hebben voor de samenleving en onze democratie", waarschuwt het adviesorgaan.

Een op de vijf Nederlanders vindt dat het land wel de goede kant op gaat. Dat is snel veranderd. In 2020 was ongeveer 45 procent optimistisch en 40 procent pessimistisch.

Het onbehagen is volgens de onderzoekers het grootst bij mensen die zichzelf omschrijven als "economisch links en cultureel conservatief". Mensen die liberaal en pro-Europees zijn, zien de toekomst juist zonnig in.

Het SCP adviseert de overheid om iets te doen aan de problemen die mensen hebben, waardoor ze somber zijn. Dat is belangrijker dan inspelen op "het gevoel van onbehagen". Daarnaast kan het helpen als de overheid kijkt naar meer dingen dan alleen werk of inkomen, en bijvoorbeeld eenzaamheid bestrijdt of mensen digitaal vaardiger maakt. Ervan uitgaan dat mensen zichzelf moeten redden is volgens het SCP geen oplossing, "dat zal de ongelijkheden alleen nog maar vergroten".

Volgens het rapport kunnen mensen om tegengestelde redenen negatief zijn. Sommige mensen vinden dat de overheid te weinig doet tegen klimaatverandering, terwijl anderen vinden dat de maatregelen juist te ver gaan. Het helpt om mensen meer inspraak te geven, bijvoorbeeld via burgerberaden en referenda, aldus het SCP.

In de plattelandsgemeenten buiten de Randstad is het onbehagen het grootst, constateert het SCP. De inwoners daar vinden dat de politiek geen oog heeft voor de regio. De onderzoekers adviseren de politiek daarom meer mensen uit de regio's in de Tweede Kamer te plaatsen.