Slapeloosheid: ellende in 'hartstikke mooi decor'

Museum de Fundatie in Zwolle opent 18 januari een fototentoonstelling over slapeloosheid, Insomnia. Annabel Oosteweeghel bracht met haar camera de nachtelijke wereld van zestien slapelozen in beeld: hoe ze woelen, rondspoken of een andere manier vinden om de nacht door te komen: met wandelen, tv-kijken of desnoods de vloer dweilen, activiteiten die vrijwel niemand ooit ziet.

Ze sprak met de slapelozen over hun bestaan in het donker en zette dat daarna met deze mensen zelf in scène voor de foto's die zullen worden geëxposeerd.

"Het is een verborgen wereld die ik zichtbaar wilde maken", zegt ze. Oosteweeghel, die als fotografe veelvuldig op pad is door het hele land, hoorde al langer van veel mensen dat ze slecht of zelfs bijna niet slapen, "soms al jarenlang". Ze begon zich af te vragen hoe al die mensen hun lange en meestal eenzame nachten doorkomen. "Het gaat om één op de vijf mensen, een heel grote groep dus."

Bijna een jaar lang werkte ze aan de fotoreeks, natuurlijk altijd in de nachtelijke uren. Het donker maakte het resultaat alleen maar fraaier: "De nacht is een hartstikke mooi decor", zegt de fotografe.

De schoonheid van de nacht en de ellende door slapeloosheid gaan inderdaad "moeiteloos hand in hand", vinden ze ook in de Fundatie. Het museum ziet in het werk van Oosteweeghel zelfs overeenkomsten met het werk van fameuze kunstenaars en fotografen.

Net als de schilder Edward Hopper en fotografen uit de jaren zestig zoals Larry Sultan en William Eggleston, benut Oosteweeghel het contrast tussen licht en donker. Het licht lijkt ook vaak van buiten de afbeelding te komen, hetgeen ook weer doet denken aan bepaalde 17e-eeuwse schilderijen, aldus de Fundatie.

Het werk over slapeloosheid verschijnt eveneens in boekvorm, met interviews met de slapelozen door Carlijn Vis. Bij de foto's op zaal komen korte teksten.

De tentoonstelling gaat duren tot en met 5 mei.