'Sociale Zaken pakte niet door met aanpassing toeslagenregels'

Ambtenaren van het ministerie van Sociale Zaken hebben voorgesteld om een einde te maken aan het harde beleid, waarbij ouders die niet de hele eigen bijdrage voor de kinderopvang betaalden hun volledige toeslagen moesten terugbetalen. Dat zegt topambtenaar Marcelis Boereboom. Maar de poging die werd gedaan strandde en het blijft onduidelijk hoe. Boereboom baalt dat hij niet heeft doorgepakt.

Na een 'expertbijeenkomst' in 2014, spraken de Belastingdienst (die de toeslagen uitvoert) en Sociale Zaken (dat verantwoordelijk is voor de regels rond kinderopvangtoeslag) af de problemen met deze alles-of-nietsbenadering aan te kaarten bij Lodewijk Asscher, toen minister van Sociale Zaken. Hierover zou een 'kerstnota' zijn gemaakt. De vraag is of deze nota terecht is gekomen tussen alle stukken die Asscher tijdens de kerstvakantie moest lezen. Dat was volgens Boereboom niet het geval.

Boereboom werd onder ede gehoord over de affaire met de kinderopvangtoeslag. Een van de problemen in die affaire was de ontspoorde fraudeaanpak van de Belastingdienst. Die lag echt bij de fiscus, zei Boereboom. Voor de strenge terugvorderingsregels was Sociale Zaken verantwoordelijk. Boereboom erkent dat veel ontvangers van de toeslag in de financiële problemen zijn geraakt. "Voor zover ik daar mede-verantwoordelijk ben geweest, spijt mij dat zeer."

Na de kerstnota is er niet veel meer gedaan om "de scherpe kantjes van de kinderopvangtoeslag" te halen. Dit komt volgens Boereboom omdat het ministerie voorsorteerde op een nieuw toeslagenstelsel. Hij was ervan overtuigd dat dat binnen niet al te veel tijd geregeld kon worden, maar het toeslagenstelsel is jaren later nog steeds hetzelfde.

Dat er in zijn tijd weinig veranderde, betekende volgens Boereboom niet dat hij en zijn ambtenaren zich niets aantrokken van het leed van de ouders. "Ik vond het verschrikkelijk wat de ouders overkwam", vertelt hij. "Daarom vond ik juist dat er een ander stelsel moest komen."

"Met de kennis van nu" geeft Boereboom toe dat zijn ministerie het beleid had moeten aanpassen en tegelijkertijd naar een nieuw stelsel had moeten werken. Ook baalt hij achteraf dat hij in de maanden na de 'expertbijeenkomst' niet vaker heeft gevraagd wat er met de signalen vanuit de Belastingdienst was gebeurd.