Ook scholen met andere opvattingen dan die in onze samenleving gebruikelijk zijn, bijvoorbeeld over gelijkwaardigheid en seksualiteit, blijven in hun onderwijs over het algemeen binnen de wettelijke grenzen van de democratische rechtsstaat. Toch is het op sommige scholen wel nodig dat er actiever aandacht wordt besteed aan die basiswaarden van onze maatschappij. Dat zegt de Inspectie van het Onderwijs na onderzoek.
Daaruit kwam onder meer vast te staan dat sommige scholen niets doen als hun leerlingen zich bijvoorbeeld onverdraagzaam of discriminerend uiten. Ook zijn er scholen die opvattingen overdragen die bij hun leerlingen tot misverstanden kunnen leiden over basiswaarden. Het gaat hier om een beperkt aantal scholen, van diverse signatuur: reformatorische, islamitische, algemeen bijzondere scholen maar ook gewoon openbare. Afhankelijk van de situatie deed de inspectie twintig keer aanbevelingen tot verbetering of herstel.
Maar ook "de overgrote meerderheid van de scholen met sterke levensbeschouwelijke opvattingen, inclusief orthodox-christelijke en islamitische scholen, slaagt erin de overdracht van eigen opvattingen goed te combineren met bevordering van basiswaarden."