SP en DENK: ambtenaren niet inschakelen voor privékwesties

SP en DENK zijn het er niet mee eens dat bewindspersonen hun ambtenaren inschakelen om te helpen bij een privékwestie. Ze reageren daarmee op een artikel in NRC waarin staat dat staatssecretaris Raymond Knops (Binnenlandse Zaken) onder anderen zijn ambtenaren heeft ingezet toen hij vorig jaar van NRC en De Limburger vragen kreeg over een grondaankoop in 2010 in zijn woonplaats. Hij zou hierbij bevoordeeld zijn.

Volgens de twee partijen moeten bewindspersonen hun privézaken zelf oplossen en moeten daar duidelijke regels voor komen. Volgens NRC heeft Knops juristen op zijn ministerie analyses en adviezen laten opstellen en werden ook zijn topambtenaar, communicatieadviseurs en zijn eigen adviseur erbij betrokken. Ambtenaren vroegen ook informatie op bij de gemeente Horst aan de Maas, waar Knops woont. NRC kwam daar achter nadat ze documenten hierover had opgevraagd bij het ministerie, na een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob).

SP-Kamerlid Renske Leijten en haar DENK-collega Stephan van Baarle hebben hierover vragen gesteld aan het demissionaire kabinet. Volgens Leijten is het probleem dat ambtenaren echt denken dat "aantijgingen die de integriteit raken", relevant zijn voor het functioneren van een bewindspersoon en daarom een goede reden zijn om hun diensten te verlenen. "Maar ze moeten hun tijd besteden aan het dienen van het algemeen belang en niet aan een privébelang", aldus Leijten. Ambtenaren mogen loyaal zijn, maar hier gaan ze een grens over, vindt ze. "Het is een dunne lijn, dat kan ik me voorstellen omdat mensen dagelijks met elkaar omgaan, maar ambtenaren hoeven hun bewindspersoon niet te beschermen."

Van Baarle noemt het zorgelijk dat ambtenaren worden ingezet in persoonlijke zaken. "Waarom moet de belastingbetaler opdraaien voor privékwesties?" Hij dringt aan op een onafhankelijk onderzoek om erachter te komen hoe vaak dit voorkomt. De huidige integriteitsregels voor politici zijn volgens hem te vrijblijvend. Hij wijst op de lobbyfunctie die oud-minister Cora van Nieuwenhuizen onlangs aannam, waartegen premier Mark Rutte niets kon doen. "Ik wil dat deze regels worden aangescherpt en dat ze bindend en afdwingbaar zijn."