Spreidingswet ligt in handen van sterk verdeelde Eerste Kamer

De Eerste Kamer debatteert maandag en dinsdag over de politiek uiterst gevoelige spreidingswet van demissionair staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken, VVD). Uitgezonderd een aanzienlijk deel van de Haagse politiek, wil bestuurlijk Nederland dat de wet voor een eerlijke verdeling van asielzoekers er zo snel mogelijk komt. Een week later volgt de stemming. Voor zover nu bekend hangt steun voor de wet af van de eenpitters van 50Plus en OPNL.

Van de 75 senatoren zijn er in ieder geval 36 voor. Het gaat om de senatoren van GroenLinks-PvdA, CDA, D66, SP, ChristenUnie, Partij voor de Dieren en Volt. BBB, VVD, PVV, SGP, Forum voor Democratie en JA21 (37 senatoren) zijn tegen de wet. Maar mogelijk stemt een aantal BBB'ers toch voor de wet, zo klinkt het vanuit de zestienkoppige senaatsfractie.

In de Tweede Kamer is de wet aangepast, waardoor gemeenten onder meer de mogelijkheid hebben om kleinschalige asielopvang te realiseren, in plaats van alleen grootschalige locaties met bijvoorbeeld meer dan honderd asielzoekers. Bij de verdeling van asielzoekers over gemeenten wordt bovendien rekening gehouden met de sociaal-economische situatie van een gemeente. Burgemeesters zeggen dat de wet hierdoor is verbeterd.

Tegenstanders van de wet, waaronder de eigen VVD van Van der Burg, zeggen dat eerst de instroom van asielzoekers flink moet worden teruggebracht voordat aan een spreidingswet kan worden gedacht. Onzin, zeggen voorstanders. De asielzoekers die nú in Nederland zijn, moeten nú humaan worden opgevangen. Het inperken van de asielinstroom moet bovendien in Europees verband worden opgepakt en is een kwestie van lange adem. Die tijd is er niet voor onder meer het uitpuilende aanmeldcentrum in Ter Apel.

Tegenstanders vinden ook de dwang die er in de wet zit onverteerbaar. Alleen als gemeenten compleet verzaken, worden zij gedwongen toch asielzoekers te helpen, benadrukt Van der Burg keer op keer.

Van der Burg zal zich de blaren op zijn tong moeten praten om zijn wet er door te krijgen. Mogelijk heeft een recent bezoek van de senatoren aan Ter Apel enkelen van standpunt doen veranderen. Dat geldt wellicht ook voor de vele oproepen van burgemeesters en commissarissen van de Koning, VluchtelingenWerk en de Nationale ombudsman aan de Eerste Kamer om vooral met de wet in te stemmen.

Het debat duurt twee volle dagen.