Tekort tbs-plekken blijft stijgen, hoge druk op forensische zorg

Het aantal mensen dat na een misdrijf tbs krijgt opgelegd, blijft stijgen. De zogeheten forensische zorg staat daardoor onder hoge druk waardoor het risico op incidenten kan toenemen, schrijft minister Franc Weerwind (Rechtsbescherming) in een brief aan de Tweede Kamer. Hij verwacht dat de tekorten aan tbs-plekken de komende jaren zullen aanhouden. "De behoefte groeit harder dan dat we extra aanbod kunnen realiseren", schrijft hij.

In 2017 waren er nog 201 tbs-opleggingen en dat steeg gestaag naar 268 in 2020. In 2021 liep dat op naar 343 en vorig jaar ging het om 281 nieuwe tbs-gestelden (tot en met november 2022). Ook zijn er veel meer passanten die in afwachting van het begin van hun tbs-behandeling in een gevangenis zitten, waar zij ook al zorg krijgen. Vorig jaar ging het om 107 passanten (tot en met december) terwijl het in 2021 nog om 64 ging en het jaar ervoor om 45 passanten.

De stijgende instroom komt onder meer omdat rechters de afgelopen vijf jaar vaker een tbs-behandeling oplegden na de commotie over enkele geruchtmakende zaken, zoals de moord op Anne Faber of Els Borst. Daarnaast kunnen rechters in meer gevallen tbs opleggen, niet alleen bij een psychische stoornis maar ook als er een hoger risico is op herhaling van het criminele gedrag.

Naast de hogere instroom hapert de uitstroom naar een vervolgvoorziening met een lager zorg- of beveiligingsniveau. Passende plekken zijn moeilijk te vinden, zodat tbs'ers langer dan gepland in een tbs-kliniek moeten blijven. Naast een krapte aan personeel, neemt voor hun ook de druk toe, omdat er in de klinieken meer "zware patiënten" zijn. Lichtere patiënten stromen sneller uit naar andere voorzieningen zodat een complexere groep overblijft. Uitbreiding van de tbs-locaties is lastig, aldus de minister, ook door problemen in de bouwsector.

Weerwind bereidt meer maatregelen voor om de knelpunten op te lossen. Belangrijkste is dat mensen met een stoornis goed worden behandeld, stelt hij. Daarom denkt hij nu niet aan het beperken van de hoge instroom, maar hij sluit niet uit dat dit in de toekomst alsnog gebeurt als de vraag te groot wordt. Van belang is volgens hem ook om nieuw personeel te werven, maar vooral ook om ze te behouden voor de sector.