Timmermans: we moeten het brede midden niet vergeten

Om de grote crises van deze tijd aan te kunnen pakken zoals de klimaatverandering, is steun van het brede midden van de samenleving nodig. En compromissen. Dat moeten GroenLinks en PvdA ook niet vergeten, zei Frans Timmermans zondag in de Abel Herzberg-lezing.

De klimaatcrisis moet worden aangepakt. Anders dreigt volgens de lijsttrekker van de linkse combinatie hetzelfde te gebeuren als met de landbouw. Daar is de overgang naar duurzaamheid steeds uitgesteld en daar draait de gemeenschap nu voor op.

"Alles is duurder, moeilijker en pijnlijker geworden door het eindeloos vooruitschuiven. Houd dat in het achterhoofd bij de discussie over de noodzakelijke aanpassingen om de klimaatcrisis beheersbaar te maken. Hoe langer je wacht, hoe moeilijker en duurder het wordt."

En uitstel pakt altijd slechter uit voor de minst sterke, zei Timmermans. Uitstel dient de "fossiele industrie, de aandeelhouders, het grootkapitaal". Terwijl de "overgrote meerderheid" van de ondernemers juist de klimaatcrisis wil aanpakken.

Om fundamentele veranderingen in een samenleving door te voeren is volgens Timmermans wel het brede midden nodig. "Laat ik op dit punt ook onze eigen bewegingen aanspreken. Als je aanstuurt op dialoog, zoals wij graag doen, moet je niet alleen de wil hebben te overtuigen, maar ook de bereidheid overtuigd te worden."

Herverdeling is een noodzakelijk gegeven bij politieke keuzes, aldus de voormalige Eurocommissaris van Klimaat. Maar "over de richting en de mate van herverdeling zullen compromissen gesloten moeten worden".

Nederland is een open samenleving. Dat vraagt volgens hem van politiek en bestuur "de nobele kunst van het scherp markeren van verschillen om vervolgens naar raakvlakken te zoeken die oplossingen mogelijk maken die de samenleving als geheel vooruit brengen".

Het brede midden moet het vergezicht hebben dat ze wordt meegenomen bij de veranderingen waar de klimaatcrisis om vraagt. Want het zal niet lukken zonder het midden veranderingen door te voeren, aldus Timmermans in de Rode Hoed in Amsterdam. Hij noemde dat na afloop "realiteitszin".

Hij vreest ook dat partijen in het midden en iets rechts van het midden vallen voor de verleidingen van radicaal rechts. En dan staat links met lege handen. "Dat heb je in Italië gezien, in Spanje, in Zweden, in Finland. En daarmee maak je het vormgeven van de toekomst niet makkelijker, juist moeilijker. Wijs het midden niet af, ook niet als het middenrechts is."