Top fiscus wilde aanpak individuele ambtenaren uitsluiten

Drie ambtenaren kregen vorig jaar van de top van de Belastingdienst te horen dat zij niet individueel zouden worden aangepakt in verband met de affaire voor de kinderopvangtoeslag. Zij hadden dat als voorwaarde gesteld voor hun medewerking aan een onderzoek naar de affaire door de Auditdienst Rijk (ADR).

Dat schrijven de staatssecretarissen Hans Vijlbrief en Alexandra van Huffelen (Financiën) aan de Tweede Kamer. De betreffende medewerkers van de Belastingdienst vroegen vooraf om "zekerheid dat hun medewerking aan het onderzoek niet tegen hen gebruikt zou kunnen worden". Zij kregen daarop te horen "dat disciplinair optreden tegen individuele ambtenaren in dit kader niet op zijn plaats is".

Die boodschap was mede afkomstig van de toenmalige directeur-generaal Belastingdienst Jaap Uijlenbroek. Die wilde ook in een conceptnotitie vastleggen dat van stappen tegen individuele medewerkers in verband met de toeslagenaffaire geen sprake zou zijn. Maar de hoogste ambtenaar op het ministerie van Financiën floot hem terug, omdat vermoedens van ambtsmisdrijven "niet bij voorbaat uitgesloten konden worden".

Vorige week werd bekend dat het ministerie alsnog aangifte heeft gedaan van het vermoeden van twee ambtsmisdrijven: knevelarij en beroepsmatige discriminatie. De Tweede Kamer drong er al langer op aan daar serieus naar te kijken. De aangifte is niet gericht tegen specifieke personen, het is aan het Openbaar Ministerie om daar onderzoek naar te doen.

In de toeslagenaffaire werd van duizenden ouders de kinderopvangtoeslag afgepakt. Zij werden jarenlang ten onrechte beschuldigd van fraude en moesten vaak enorme bedragen terugbetalen. Dat leidde in veel gevallen tot grote financiële problemen. Inmiddels wordt gewerkt aan een compensatieregeling.