De Tweede Kamer moet zich haasten als ze de eerder uitgesproken wens om de rente te verlagen op studieleningen van de 'pechgeneratie' daadwerkelijk uit wil voeren. Demissionair minister Robbert Dijkgraaf schrijft in een Kamerbrief dat de rente op zijn vroegst in 2026 omlaag kan. De regels moeten dan wel snel worden aangepast om de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) voldoende tijd te geven om zich voor te bereiden.
Kamerlid Pieter Omtzigt (inmiddels NSC) stelde in oktober voor om de rente fors te verlagen voor studenten van de pechgeneratie, die studieleningen zijn aangegaan in de periode dat er geen basisbeurs was. Dat wil hij betalen door de zogeheten expatregeling te versoberen. Die houdt in dat buitenlandse werknemers die tijdelijk in Nederland werken, in de eerste vijf jaar geen belasting hoeven te betalen over de eerste 30 procent van wat ze verdienen.
Het voorstel van Omtzigt was aangenomen. In de nieuwe Tweede Kamer hebben de partijen die de aanpassing steunden ook een ruime meerderheid.
Het bedrag van 183 miljoen euro dat wordt vrijgespeeld door hierop te bezuinigen, kan volgens Dijkgraaf op drie manieren worden uitgegeven om de rente te verlagen. De Kamer kan ervoor kiezen om de rente ongeveer 1 tot 1,25 procentpunt te verlagen. Een andere mogelijkheid is om af te spreken dat de rente niet boven een plafond van 2,5 tot 2,75 procent uitkomt. De bewindsman ziet het ook als een optie om studenten jaarlijks 65 euro te geven voor elk jaar dat ze onder het leenstelsel hebben gestudeerd.
De minister ziet verschillende voor- en nadelen van de voorgestelde opties. De financiële gevolgen zijn goed te voorspellen als de rente met een vast percentage wordt verlaagd, benoemt hij. Het nadeel is wel dat de rente zelfs met korting hoog kan uitpakken. Dat wordt voorkomen met een renteplafond. Van zo'n maatregel profiteren studenten alleen niet als de rente laag is. De jaarlijkse toelage heeft het voordeel dat er beter rekening wordt gehouden met hoelang studenten hebben geleend. Maar deze optie is minder gunstig voor studenten met een hoge lening.
Dijkgraaf merkt daarnaast op dat vooral afgestudeerden met hoge salarissen profiteren van een renteverlaging. Oud-studenten met een laag inkomen hoeven namelijk al weinig tot niets af te lossen volgens de al bestaande regels, dus een lagere rente levert ze weinig op. Hij zegt bovendien dat rente ervoor zorgt dat studenten niet onnodig veel lenen.