Urgenda: blij met gedaalde uitstoot, maar er is meer nodig

De grote daling in uitstoot van broeikasgassen in 2022 is fijn, maar er is nog veel meer nodig, zegt directeur Marjan Minnesma van duurzaamheidsorganisatie Urgenda, naar aanleiding van cijfers die statistiekbureau CBS woensdag publiceerde. Met een rechtszaak wist Urgenda een doel af te dwingen: de uitstoot moet sinds 2020 elk jaar minstens een kwart lager zijn dan in 1990. "Maar dat is de absolute ondergrens om onder de 2 graden opwarming te blijven", benadrukt Minnesma. "We moeten ons richten op de toekomst en ervoor zorgen dat de aarde niet met meer dan 1,5 graden opwarmt."

Minnesma is kritisch. "Het klimaatbeleid van de Nederlandse regering laat absoluut geen urgentie zien." In het Klimaatakkoord van Parijs hebben landen wereldwijd afgesproken dat de gemiddelde temperatuur op aarde bij voorkeur niet met meer dan 1,5 graad mag stijgen, en zeker niet met meer dan 2 graden. Anders zijn de gevolgen van klimaatverandering te groot. De huidige daling in broeikasgassen is voornamelijk veroorzaakt door externe factoren en niet door beleid van de overheid. "Het is maar de vraag wat de uitstoot voor dit jaar gaat doen, 2022 was geen representatief jaar."

Het CBS heeft berekend dat de uitstoot afgelopen jaar bijna 32 procent lager was dan in 1990, een niveau dat nog niet eerder was bereikt. De daling komt vooral door minder gebruik van aardgas. De aardgasprijs steeg sterk na de Russische inval in buurland Oekraïne en de Europese reactie daarop. Daardoor hebben bedrijven en inwoners "fors bezuinigd" op gas. Gascentrales draaiden minder hard en productieprocessen werden aangepast of stilgelegd. Ook zat het weer mee: door relatief hoge temperaturen was er minder aardgas nodig om gebouwen op te warmen.

Minnesma vindt dat zeker in de industrie grote stappen nodig zijn. Minister Micky Adriaansens schreef eind februari nog in een brief aan de Tweede Kamer dat klimaatafspraken met grote vervuilers langzamer gaan dan gehoopt. "Dit gaat veel te traag", aldus Minnesma. "Inmiddels is de aarde al zo'n 1,2 graden opgewarmd. We koersen af op 2 à 3 graden opwarming." Hiermee verwijst ze naar recente rapporten van de Verenigde Naties, die onder meer een mogelijke opwarming van 2,6 of 2,8 graden zien.

Overigens miste Nederland het Urgenda-doel in 2021 met een fractie. Het eerste coronajaar - 2020 - was er ook een grote daling te zien in de uitstoot van broeikasgassen in vergelijking met een jaar eerder. Dat werd toen voor het grootste deel veroorzaakt door de coronapandemie en ook door het relatief warme weer.