UU openbaart fossiele samenwerkingen, maar details blijven geheim

De Universiteit Utrecht (UU) heeft woensdag een lijst gepubliceerd van projecten waarin onderzoekers samenwerken met de fossiele industrie. Daaruit blijkt dat bedrijven uit de fossiele sector in totaal 5,7 miljoen euro bijdragen aan projecten. Het gaat onder meer om Shell, TotalEnergies, BP, chemiebedrijf SABIC en het Chinese oliebedrijf Sinopec. Hoewel de UU naar transparantie zegt te streven, blijven veel details nog geheim. Van diverse samenwerkingen blijft onduidelijk waar ze over gaan. Voor de meeste projecten wordt ook niet precies openbaar gemaakt welk bedrag door welk bedrijf wordt betaald.

"Over sommige samenwerkingen kunnen we nog niet zo open zijn als we graag zouden willen", legt een woordvoerster van de universiteit uit. "In sommige overeenkomsten zit een clausule waarin is bepaald dat geen informatie kan worden gedeeld over de inhoud." Bijvoorbeeld omdat die informatie concurrentiegevoelig kan zijn. De universiteit kan zulke afspraken niet naast zich neerleggen, maar is wel "in contact met de partners waarbij dit speelt" en hoopt die gegevens later alsnog te kunnen openbaren.

Over de samenwerking tussen universiteiten en 'fossiele' bedrijven is veel discussie. Klimaatactivisten voerden daar afgelopen maand op diverse universiteiten actie tegen. De UU besloot na zo'n protest voortaan te spreken van een "klimaatnoodtoestand", om de ernst van klimaatverandering te onderstrepen. Over de voorwaarden voor toekomstige samenwerkingen met de fossiele industrie wil het bestuur van de universiteit voor 1 augustus een "conceptbesluit" klaar hebben.

"Om hier een gedegen afweging in te kunnen maken, is het ook noodzakelijk in kaart te brengen in hoeverre en op welk vlak de Universiteit Utrecht samenwerkt met de fossiele industrie", staat in een verklaring. "De universiteit vindt het belangrijk hier ook naar de buitenwereld transparant over te zijn."

In de praktijk lukt dat dus niet volledig. De projecten waarover de UU wel openheid geeft, draaien onder meer om het opslaan van CO2 in lege gasvelden, verduurzaming van de industrie en bodemdaling door gaswinning. Het totale bedrag dat 'fossiele' bedrijven betalen, komt neer op 0,41 procent van het totale onderzoeksbudget.

Naar exploratie van nieuwe olie- en gasbronnen doet de universiteit al vijftien jaar geen onderzoek meer. Actuele projecten moeten bijdragen aan "kennis om de energietransitie te versnellen, fossiel zo snel mogelijk uit te faseren en/of verdere CO2-emissies te vermijden".