De opvang van nieuwe asielzoekers is in de periode na 1 juli nog niet rond. Tot die tijd zouden er geen opvangproblemen moeten zijn als het lukt om met allerlei maatregelen 19.000 plekken extra erbij te krijgen, zei asielstaatssecretaris Eric van der Burg. Tussen juli en oktober "hebben we de boel nog niet dicht" en "zijn nog de nodige zaken te doen", gaf Van der Burg aan tijdens een debat in de Tweede Kamer. "De spanning zit 'm in de zomer".
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) werkt volgens hem hard aan nieuwe opvangplekken of verlenging van huidige noodlocaties. In de zomerperiode is de instroom van asielzoekers altijd het hoogst terwijl er dan juist minder voorzieningen zijn om mensen op te vangen. Locaties zoals hotels, parken maar ook tenten worden dan voor andere zaken gebruikt. "Vanaf oktober vlakt de instroom af en in de winter zijn het makkelijkst plekken te regelen", zegt Van der Burg.
De Tweede Kamer is kritisch en ongeduldig over de haperende opvang en vreest dat mensen opnieuw buiten zullen moeten slapen bij het aanmeldcentrum Ter Apel, zoals vorige zomer gebeurde. Er was niet genoeg plek om iedereen onderdak te geven. Dit jaar verwacht het kabinet zeker 80.000 asielzoekers te moeten opvangen. Dat zijn er veel meer dan de ruim 30.000 structurele plekken die het COA nu heeft in asielzoekerscentra.
Het kabinet zet in op uitbreiding van de reguliere plekken, met een spreidingswet. Die moet ertoe leiden dat de opvang evenwichtiger wordt verdeeld over Nederland. Gemeenten krijgen extra geld als ze veel mensen opvangen, maar weigerende gemeenten kunnen gedwongen worden tot opvang. Als dit gebeurt, kunnen gemeenten ook nog naar de rechter stappen, benadrukte de staatssecretaris.
Oppositiepartijen vinden het "zorgelijk" dat Van der Burg zijn wetsvoorstel ondanks flinke kritiek ongewijzigd naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Zo vindt de Raad van State dat de wet te complex en lastig uitvoerbaar is. Maar de bewindsman vindt de wet wel uitvoerbaar en "wellicht maken we de wet nog beter" tijdens de behandeling door de beide Kamers. Zo denkt hij eraan om gemeenten extra te belonen als zij alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv's) opvangen.
Voor hen is opvang nu moeilijk te regelen, ook omdat zij onderwijs en begeleiding nodig hebben. Ook lastig is de noodopvang van alleenstaande mannen. Veel gemeenten willen alleen stellen en gezinnen opvangen. Van der Burg baalt daarvan omdat het ertoe leidt dat kinderen in grote noodopvanglocaties komen en vaak moeten verkassen omdat die tijdelijk zijn. Dat is slecht voor hun welzijn en ontwikkeling.
De Kamer gaat later dieper in op de spreidingswet.