Aannames over omikron waren te pessimistisch, erkent Van Dissel

Aannames die het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) eerder deed over de omikronvariant van het coronavirus, waren volgens topinfectioloog Jaap van Dissel "te pessimistisch". Dat geldt onder meer voor het risico op ziekenhuisopname. Het instituut schatte twee weken terug nog in modelberekeningen in dat die 40 procent lager is dan bij de deltavariant, maar ook dat lijkt te somber, erkende Van Dissel in de Tweede Kamer.

Over de precieze gevaren van omikron is nog onzekerheid. "De percentages worden continu aangepast", zei de voorzitter van het Outbreak Management Team (OMT) tegen de Kamerleden. Duidelijk is volgens hem wel dat omikron de deltavariant heeft verdrongen: zo'n 95 procent van de nieuwe infecties wordt inmiddels veroorzaakt door omikron, zei Van Dissel.

"Het beeld is aan het kantelen", stelde hij vast. Van de mensen die toch erg ziek worden door omikron belanden er ook minder op de intensive care dan toen delta nog rondging, maar het is nog niet helemaal duidelijk in welke mate dat zo is.

Toch moet door de stijgende besmettingscijfers nog steeds rekening worden gehouden met een flinke toename van de druk op ziekenhuizen, waarschuwde Van Dissel. De ervaring uit andere Europese landen leert dat volgens hem. Als je de ziekenhuisopnames in landen als Frankrijk en Engeland vertaalt naar Nederland, kom je op "aantallen die je liever niet wilt".

De omikronvariant gaat nu voornamelijk onder jongere mensen rond. Onder 60-plussers liggen de besmettingscijfers veel lager. Uit die groep hebben veruit de meeste mensen een boosterprik gehaald. Tegelijkertijd maken de laatste RIVM-cijfers duidelijk dat een booster "geen 100 procent bescherming" biedt.

Het is ook nog maar de vraag hoelang een booster bescherming zal geven tegen besmetting door de omikronvariant. Van Dissel wees er in zijn presentatie op dat er een "mismatch" is tussen de vaccins en het behoorlijk gemuteerde virus. "Het is geen slecht vaccin, maar het is gericht tegen een ander virus. Dat is al behoorlijk weggelopen bij zijn oorspronkelijke vorm", zei hij. "Tegen ziekenhuisopnames werkt het allemaal wel wat beter dan tegen infectie."

Uit RIVM-onderzoek blijkt wel dat het risico op ziekenhuisopname voor mensen die onlangs een boosterprik hebben gekregen de afgelopen tijd 97 procent lager lag dan voor ongevaccineerden. Twee prikken verminderen het risico met 85 procent.

In de onderzochte periode gingen zowel delta als omikron rond. Het RIVM weet nog niet precies in hoeverre de vaccins, inclusief booster, tegen ziekenhuisopname door omikron beschermen. Voorlopig schat het instituut dat die bescherming tussen de 74 en 91 procent ligt.