Verplichte JA/JA-sticker in strijd met persvrijheid

De gemeente Utrecht mag voorlopig bewoners niet verplichten een JA/JA-sticker op hun brievenbus te plakken om het plaatselijke huis-aan-huisblad te ontvangen. Volgens het gerechtshof in Arnhem is het systeem in strijd met de persvrijheid die is vastgelegd in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.

In Utrecht mogen sinds januari ongeadresseerde reclame en het Stadsblad Utrecht alleen worden bezorgd als de JA/JA-sticker op de brievenbus is geplakt. Het Stadsblad spande een kort geding aan, omdat het vindt dat er eerst een uitspraak moet zijn gedaan in de bodemprocedure die de uitgever bij de rechtbank in Utrecht heeft aangespannen.

De rechtbank gaf in het kort geding in eerste instantie de gemeente gelijk, maar het hof oordeelde in hoger beroep anders. Het gerechtshof gaat ervan uit dat in de bodemprocedure wordt geoordeeld dat het JA/JA-systeem in strijd is met het Europese verdrag. Dat betekent dat het oude systeem weer in werking treedt, waarbij het reclamedrukwerk en de gratis stadskrant niet worden bezorgd op adressen waar een NEE/NEE-sticker is geplakt.

Huis-aan-huisbladen hebben in januari een brandbrief gestuurd aan minister Arie Slob (Media) en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Ze vrezen dat meer gemeenten het Utrechtse voorbeeld gaan volgen en dat dat "de doodsteek voor de onafhankelijke lokale journalistiek" wordt. Volgens hun branchevereniging scheert Utrecht reclamefolders en huis-aan-huiskranten over één kam.

De maatregel met de JA/JA-sticker geldt al in Amsterdam en Rotterdam. In Rotterdam krijgen mensen zonder sticker op de brievenbus nog wel het huis-aan-huisblad.