Hoewel de politieke en maatschappelijk discussie al tijden vooral gaat over asielzoekers en het kabinet er zelfs daarover is gevallen, komen acht keer meer migranten naar Nederland voor werk, studie of de liefde. De afgelopen jaren ging het om acht op de tien migranten. Gemiddeld 11 procent van het totaal aantal migranten vraagt asiel aan.
In 2022 kwamen ruim 403.000 migranten naar Nederland, 61 procent meer dan in 2021. Deze stijging komt vooral door mensen die voor het Russische geweld in Oekraïne vluchtten: 108.000 mensen, zo meldt de Staat van Migratie 2023. Die rapportage met cijfers over migratie heeft het kabinet vrijdag naar de Eerste en Tweede Kamer gestuurd.
2022 was een "bewogen migratiejaar", stellen de bij het migratiebeleid betrokken ministeries, waaronder Justitie en Veiligheid en Sociale Zaken en Werkgelegenheid in de derde editie van de Staat van Migratie. Wereldwijd was in 2022 een stijging van migratie te zien. Vooral het asiel- en opvangstelsel heeft in Nederland, maar ook in andere Europese landen, "onder enorme druk gestaan", melden de ministeries.
Overigens staat het stelsel nog steeds zwaar onder druk, getuige de nieuwe dringende oproep van staatssecretaris Eric van der Burg (Asielzaken). Hij heeft vrijdag gemeenten en provincies opgeroepen om nog dit jaar 8400 extra opvangplekken te realiseren. Het aanmeldcentrum in Ter Apel barst de laatste weken weer uit zijn voegen. Met veel moeite kan de laatste tijd worden voorkomen dat asielzoekers op het gras moeten slapen, zoals vorig jaar wekenlang het geval was.
Het blijft een "absolute prioriteit" van het demissionaire kabinet om de druk in Ter Apel te verlichten, schrijven de ministeries.
De druk op de asielopvang wordt mede veroorzaakt door statushouders die noodgedwongen in een asielzoekerscentrum zitten en daar op een woning wachten. Voor het einde van dit jaar moeten gemeenten nog 16.000 statushouders huisvesten. Dat zal "hard werken zijn", zei minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting) vrijdag voorafgaand aan de ministerraad. De woningschaarste is groot en de bouw van huizen blijft achter. Het gaat echter om een wettelijke taakstelling, benadrukt De Jonge. "En die moeten ze gewoon waarmaken."