Verzet speelde grote rol in Slag om Arnhem

Het verzet heeft tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 een belangrijke rol gespeeld. Dat er in en rond Arnhem in die oorlogsdagen nauwelijks verzet bestond, zoals veel historici na de Tweede Wereldoorlog hebben beschreven, is dan ook niet waar. Het verzet was juist zo geolied georganiseerd dat familieleden en kennissen tot lang na de oorlog niet van elkaar wisten dat ze aan eenzelfde verzetsactie hadden gewerkt.

Dat blijkt uit een onderzoek van historicus Tim Streefkerk van het Airborne Museum in Oosterbeek. Het museum gaf in 2015 opdracht voor het onderzoek, toen uit een schenking bleek dat Arnhemse tieners een actieve verzetsgroep hadden gevormd. De resultaten van het onderzoek zijn vanaf vrijdag te zien in de tentoonstelling Het Netwerk in het Oosterbeekse museum.

,,We hebben ontdekt dat er veel dwarsverbanden waren tussen verschillende verzetsgroepen. Mensen kenden elkaar al voor de oorlog uit de padvinderij, uit de vrijmetselarij of van het werk. De voormalige Algemene Kunstzijde Unie AKU (later AkzoNobel) was een waar bolwerk van verzet. Sommige groepen werden landelijk aangestuurd door de Landelijke Knokploegen of de Binnenlandse Strijdkrachten. Afzonderlijk pleegden die groepen kleinere verzetsdaden, die samen tot grote acties in een groot gebied leidden'', zegt Sarah Heijse, directeur van het Airborne Museum.

Zo blies een gewapende verzetsgroep spoorlijnen rond Arnhem op. Dat gebeurde op landelijk bevel. Een dag later begon de Slag om Arnhem. Een groep vanuit de AKU bespioneerde het Duitse vliegveld in Deelen. Na de mislukte slag bleven er honderden geallieerde soldaten achter in door Duitsers bezet gebied. Via allerlei kanalen slaagde het verzet erin om hen te verstoppen, te verzorgen en na een maand op Brits bevel over de Rijn te smokkelen naar bevrijd gebied. Deze actie staat bekend als een van de grootste militaire ontsnappingsoperaties in de Tweede Wereldoorlog.

Het Netwerk maakt deel uit van het Jaar van Verzet, deze week ingeluid door het Platform WO2, de netwerkorganisatie van alle belangrijke oorlogs- en herdenkingsinstanties. Overal in het land en op radio en tv is extra aandacht voor de rol van het verzet. Het Netwerk is tot 1 maart 2019 te zien.