Virtuele EU-top op 19 juni moet 'echte’ top voorbereiden

De top van Europese regeringsleiders op 19 juni over de EU-meerjarenbegroting en het herstelfonds dat de economie moet aanjagen wordt per video afgehandeld. De virtuele vergadering dient als "grondige voorbereiding" voor een volgende top waarvoor de leiders zo mogelijk in persoon naar Brussel afreizen. Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, heeft dat bekendgemaakt via zijn woordvoerder.

Een EU-top in februari over de meerjarenbegroting (MFK) werd afgebroken omdat de leiders niet nader tot elkaar kwamen. Premier Mark Rutte en zijn collega’s uit Denemarken, Zweden en Oostenrijk (de zuinige vier) waren niet bereid tot een MFK dat hoger is dan 1 procent van het Europese bruto binnenlands product (bbp), terwijl veel anderen wel voorstander zijn van een hoger EU-budget.

De Europese Commissie heeft onlangs een aangepast voorstel gepresenteerd, waarin MFK het nog steeds hoger is dan 1 procent van het bbp. Daaraan gekoppeld stelt Brussel een herstelfonds van 750 miljard euro voor, waarvan 500 miljard als subsidies (of giften onder voorwaarden). De zuinige vier zijn daar geen voorstander van. Zij willen dat de nadruk ligt op leningen.

Duitsland en Frankrijk hebben hun gewicht al gezet achter een solidair wederopbouwfonds waar landen die zwaar zijn getroffen door de coronapandemie geld uit kunnen ontvangen zonder terugbetaling. Het idee is dat de EU met de meerjarenbegroting als garantie de kapitaalmarkt op gaat om het geld te lenen. Dat zou in de periode 2028-2058 moeten worden terugbetaald, via Europese belastingen en heffingen of anders door de lidstaten.

De onderhandelingen zullen langdurig en hard zijn, verwachten insiders. Een akkoord kan volgens velen niet worden bereikt als de leiders niet fysiek bij elkaar zijn. De commissie benadrukt keer op keer dat haast is geboden.