Vluchtelingenkinderen wachten vaak nog op passende leerplek

Nu de oorlog in Oekraïne al een jaar duurt, loopt de opvang van scholieren uit dat land "best wel vast". Dat zegt een woordvoerster van de PO-Raad namens LOWAN, de organisatie die het 'Eerste opvangonderwijs aan nieuwkomers' verzorgt.

Vluchtelingenkinderen die in Nederland wonen, zijn hier gewoon leerplichtig. Er krijgen nu 10.800 basisschoolleerlingen en 7200 middelbare scholieren uit Oekraïne op de een of andere manier onderwijs in ons land, maar voor enkele duizenden jonge landgenoten is nog geen passende plek gevonden.

Middelbare scholieren zitten veelal eerst, met vluchtelingen van andere origine, in 'schakelklassen' waar ze extra en intensief Nederlandse les krijgen zodat ze zo snel mogelijk naar een reguliere klas kunnen. Als ze geluk hebben tenminste, want de toeloop is zo groot dat veel vluchtelingen inmiddels op een wachtlijst staan voor zo'n schakelklas.

Van de opvang van basisscholieren is het beeld heel wisselend, zegt LOWAN. Er zijn diverse vormen van onderwijs voor deze groep en die lopen soms wel en soms niet goed. "Het aantal kinderen met een nieuwkomersachtergrond op de wachtlijst van het primaire onderwijs neemt met gemiddeld dertig kinderen per week toe", stond bijvoorbeeld vrij recent in een Haagse raadsbrief.

Vluchtelingenkinderen gaan voor een deel ook naar speciale nieuwkomersopleidingen, bijvoorbeeld bij asielzoekerscentra. Deze opleidingen hebben extra mogelijkheden voor begeleiding, ook bij het omgaan met trauma's. Soms zijn het speciaal opgerichte scholen, soms speciaal georganiseerde klassen of lesdagen op gewone scholen.

En omdat er vorig jaar opeens veel kinderen uit Oekraïne kwamen, mogen reguliere scholen tijdelijke onderwijsvoorzieningen (tov's) inrichten om in hun eigen omgeving soelaas te bieden aan alleen deze groep. Dat is al 142 keer gebeurd. Voor de gelegenheid worden aan lessen en leerkrachten onder deze regeling minder eisen gesteld.

De kinderen die er gebruik maken krijgen een derde van de tijd les in Nederlands, waardoor er maar twee derde overblijft voor andere vakken. Scholen mogen dit minder streng geregelde onderwijs tot augustus volgend jaar aanbieden.

In het eerste jaar dat een basisscholier in Nederland is, draagt de overheid in totaal ongeveer 12.000 euro aan het onderwijs aan zo'n vluchteling bij, vanaf het tweede jaar gaat dat omlaag naar 7600 euro, omdat ze in het reguliere onderwijs verdergaan. De basisbekostiging voor ieder kind op school bedraagt ongeveer 5800 euro. Volgens LOWAN is het geringere extra bedrag vanaf het tweede jaar voor de kinderen in de tov's niet voldoende, omdat ze minder onderwijs hebben gehad en dus ook tijdens hun tweede jaar onderwijs in Nederland extra ondersteuning nodig hebben.