Voor het eerst in half jaar overlijden minder mensen dan normaal

Voor het eerst in ruim zes maanden zijn vorige week minder mensen overleden dan normaal is voor de tijd van het jaar. Het statistiekbureau CBS wijst naar de lockdown, de boostercampagne en de opkomst van de vermoedelijk minder dodelijke omikronvariant als mogelijke oorzaken. Maar de onderzoekers beschikken nog niet over de gegevens waarmee ze dat kunnen aantonen.

Eind 2021 was voor het eerst in maanden geen sprake meer van oversterfte. Zo heet het als meer mensen overlijden dan te verklaren valt door gebruikelijke schommelingen in de sterftecijfers. Die ontwikkeling zette door en dat resulteerde in een opvallend laag sterftecijfer vorige week. Naar schatting overleden 3250 mensen, ruim 100 minder dan verwacht.

In de eerste week van dit jaar was nog wel sprake van oversterfte als specifiek werd gekeken naar mensen van 65 tot 80 jaar en jongere leeftijdsgroepen. Ook bij deze mensen ligt het sterftecijfer weer op een normaal niveau. Bij 80-plussers was dat al een aantal weken het geval.

"Dit lijkt het einde te zijn van deze sterftegolf: dat is een feit", zegt CBS-socioloog Tanja Traag. Maar het waarom is nog niet hard te maken. "Het zou goed kunnen zijn dat die eindigt door omikron", aldus Traag. "Maar de lockdown en de boosters zullen daar ook een rol in spelen."

Het CBS en het RIVM doen op verzoek van de Tweede Kamer onderzoek naar de oorzaken van de oversterfte. Daarin zullen onder andere gegevens uit doodsoorzaakverklaringen van artsen worden gecombineerd met vaccinatiegegevens. De instituten hopen de eerste resultaten te publiceren in februari.

Dat soort informatie zal helpen verklaren waarom het sterftecijfer sinds augustus maandenlang zo hoog was. Traag vermoedt dat de hoofdoorzaken zullen zijn dat mensen zijn overleden aan Covid-19 en dat medische ingrepen werden uitgesteld in de overvolle ziekenhuizen.