We mogen weer kiezen wie provincie bestuurt

Op 20 maart zijn verkiezingen voor de Provinciale Staten (PS). De gekozen Statenleden bepalen op hun beurt binnen drie maanden na de verkiezingen de samenstelling van de Eerste Kamer. Sinds een grondwetswijziging in 2018 stemmen ook de inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba over de samenstelling van de Eerste Kamer. Omdat deze zogenoemde bijzondere gemeenten geen Provinciale Staten hebben, gaat dit via een Kiescollege.

Wat zijn en doen de Provinciale Staten en hoe werken de verkiezingen? Nederland telt twaalf provincies en elke provincie heeft haar eigen vertegenwoordigend orgaan: de Provinciale Staten. De Provinciale Staten zijn vergelijkbaar met de Tweede Kamer op landelijk niveau en de gemeenteraad op lokaal niveau.

Het dagelijks bestuur van een provincie wordt gevormd door het college van Gedeputeerde Staten (GS). De Provinciale Staten kiezen de gedeputeerden voor een periode van vier jaar. De commissaris van de Koning is de voorzitter van zowel Gedeputeerde Staten als van Provinciale Staten. De commissaris van de Koning wordt benoemd door de regering, voor een periode van zes jaar.

De voornaamste taak van de Provinciale Staten is het controleren van het bestuur van de provincie zoals uitgevoerd door Gedeputeerde Staten. Dit college wordt voorgezeten door de commissaris van de Koning en bestaat verder uit minimaal drie en maximaal negen gedeputeerden. De 75 leden van de eerste Kamer worden gekozen door de Statenleden. Dat heet getrapte verkiezingen: burgers kiezen de PS en de leden van de PS kiezen de leden van de Eerste Kamer.

De Statenleden, worden om de vier jaar gekozen door de inwoners van de provincie van 18 jaar en ouder. Bij de provinciale verkiezingen doen naast de landelijke partijen soms ook provinciale partijen mee, zoals bijvoorbeeld de Fryske Nasjonale Partij. Het aantal leden van de Provinciale Staten is afhankelijk van het aantal inwoners per provincie en varieert van 39 tot 55 leden. Er worden deze keer 570 Statenleden gekozen. Dat is evenveel als bij de vorige verkiezingen in 2015 en iets meer dan de 566 Statenzetels in 2011.

Hoeveel zetels heeft elke provincie? Groningen: 43. Friesland: 43. Drenthe: 41. Overijssel: 47. Flevoland: 41. Gelderland: 55. Utrecht: 49. Noord-Holland: 55. Zuid-Holland: 55. Zeeland: 39. Noord-Brabant: 55. Limburg: 47.