Weerwind: ik ga geen excuses aanbieden namens Nederlandse regering

Het was voor minister als persoon "pijnlijk" om te horen dat sommige mensen willen dat niet hij, als man met 'kleur', maar een 'witte persoon' in Suriname namens de regering excuses moet maken voor het slavernijverleden. "Maar tegelijkertijd ben ik bestuurder en dankbaar dat ik hier mag staan namens de regering", zei hij in gesprek met een aantal journalisten in de Surinaamse hoofdstad Paramaribo. Hij benadrukte meerdere malen dat hij maandag geen excuses namens de regering gaat aanbieden, maar een toelichting gaat geven op de "belangwekkende" en "historische" boodschap van premier Mark Rutte.

Weerwind is een nazaat van een tot slaaf gemaakte. Een aantal mensen van Surinaamse afkomst vindt daarom dat Weerwind geen rol moet krijgen in de excuses over het slavernijverleden. De minister vindt het belangrijk dat iedereen zich beseft dat tot slaaf gemaakte mensen als "handelswaar" werden gezien. "Dat is mensonterend." Dat is echter het verleden, zei hij. "We moeten samen vooruit kijken. Je mag individuele Nederlanders niet iets kwalijk nemen van toen."

De ophef en onvrede over het moment waarop Rutte namens de regering met een boodschap komt over het slavernijverleden, betreurt Weerwind. Volgens hem hebben kabinetsleden in juli, tijdens een bezoek aan Suriname, laten weten dat "gezegd zou worden wat in 2022 gezegd moet worden".

De "belangwekkende boodschap" die Rutte morgen uitspreekt, mag geen schaduw werpen op het herdenkingsjaar 2023, zei Weerwind. "Ik benadruk dat het slechts een begin is van een dialoog naar de toekomst toe." Na de toespraak van de premier en de toelichting van Weerwind daarop in Paramaribo "gaan we aan de slag met een herstelagenda".

Als minister wil hij aan het proces een bijdrage leveren door "met een open mind" te luisteren naar voor- en tegenstanders van Nederlandse excuses voor het slavernijverleden. "Om zo te laten weten dat ik ze serieus neem." Hij hoopt ook dat zij hem serieus nemen "zodat we samen kunnen bouwen aan de toekomst. Niet alleen voor ons, maar ook voor de generaties die na ons komen".

Vanaf 1621 was Nederland een van de grootste slavenhandelaren ter wereld. In 1863 werd de slavernij afgeschaft, maar pas tien jaar later kwamen de tot slaaf gemaakten vrij. In 2023 is het precies 150 jaar geleden dat er echt een eind kwam aan de slavernij binnen het Koninkrijk.