Wetenschapper: daklozen uit EU-landen onterecht anders behandeld

Mensen uit bijvoorbeeld Polen en Hongarije die hier hun baan verliezen en vervolgens dakloos raken, worden anders opgevangen dan Nederlanders terwijl dat helemaal niet mag volgens het Europese recht. Dat zegt universitair docent Dion Kramer van de Vrije Universiteit Amsterdam na berichtgeving hierover in Trouw. Hij is kritisch op het in september gepresenteerde plan waarin staatssecretaris Maarten van Ooijen (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) beschrijft hoe dakloze burgers uit andere lidstaten van de Europese Unie hier behandeld worden.

Kramer is positief over het feit dát er nu een plan ligt voor daklozen uit andere EU-landen, omdat deze groep "stelselmatig" wordt uitgesloten voor opvang. Maar hij vindt het niet kunnen dat Van Ooijen dit invult door deze daklozen een korter durende en soberder opvang te bieden dan hun Nederlandse lotgenoten. Hij vindt de juridische onderbouwing van de staatssecretaris ook op andere punten wankel en vindt dat hij aan "cherry picking" in het Europese wetgeving doet.

De bewindsman deelt bijvoorbeeld daklozen uit EU-landen onterecht op in meerdere categorieën, zegt de wetenschapper. Wie kort geleden nog werkte, krijgt een slaapplek met een douche en internet en wordt naar nieuw werk begeleid. Daklozen met een minder recent arbeidsverleden in Nederland worden minder ondersteund. Dat mag volgens Kramer niet: alleen EU-werknemers die minder dan een jaar hier hebben gewerkt hebben op dit vlak minder rechten. Maar iedereen die een jaar of langer in het land heeft gewerkt, dient volgens de Europese regels hetzelfde behandeld te worden.

Kramer vindt ook dat in het plan onterecht wordt gezegd dat gemeenten niet verplicht zijn EU-burgers die hier rechtmatig verblijven zorgverlening te bieden volgens de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dit gaat bijvoorbeeld om daklozenopvang. Dat klopt volgens de universiteitsdocent niet, op dit vlak hebben zij dezelfde rechten als Nederlanders.

"De combinatie van kortdurende opvang inclusief begeleiding terug naar werk gaat deze groep echt helpen en zelfs meer dan de reguliere nachtopvang voor ze open te stellen", zegt een woordvoerder van Van Ooijen in een reactie. Hij zegt ook dat het plan voor daklozen is opgesteld na een "grondige analyse" van EU-wetgeving, nationale wet- en regelgeving en jurisprudentie. De opdeling in meerdere categorieën moet volgens de woordvoerder juist leiden tot meer maatwerk zodat daklozen wel toekomt waar ze recht op hebben.