Wetenschappers scherpen stikstofnorm gemiddeld met 7 procent aan

In bijna de helft van de Nederlandse natuurtypen die gevoelig zijn voor stikstof, kan de natuur volgens nieuw onderzoek minder stikstofneerslag aan dan eerder werd aangenomen. Wetenschappers van Wageningen University & Research (WUR) hebben voor 32 habitattypen een lagere zogeheten Kritische Depositiewaarde (KDW) vastgesteld. De gemiddelde verlaging van de KDW's is 7 procent.

Volgens de wetenschappelijke definitie is de KDW "de grens waarboven het risico bestaat dat de kwaliteit van een habitat significant wordt aangetast". Daar is dus geen absolute zekerheid over. Aan de andere kant geldt echter ook: "Hoe hoger de overschrijding van het kritische niveau en hoe langduriger die overschrijding, hoe groter het risico op ongewenste effecten op de biodiversiteit."

De KDW speelt een belangrijke rol in het Nederlandse natuurbeleid. De opstellers van het rapport leggen nog eens uit waarom dat zo is. Stikstofverbindingen als ammoniak en stikstofoxiden hebben in natuurgebieden een "vermestend en verzurend effect". Daardoor daalt de aanwezigheid van stoffen als kalium, calcium en magnesium.

"Het gevolg is dat plantensoorten verdwijnen en slechts een beperkt aantal soorten weet te overleven", klinkt het. Calciumtekort heeft ook gevolgen voor dieren. "Vogels leggen bijvoorbeeld eieren die makkelijk breken of krijgen jongen met zeer broze botten die breken bij het vliegen." Een ander effect is dat plantensoorten die juist harder gaan groeien van meer stikstof de planten die daar niet zo goed op reageren wegconcurreren. Daardoor neemt de soortenrijkdom af.

De KDW's zijn gebaseerd op experimenten, studies waarin habitats worden vergeleken en modelberekeningen. De KDW's die zo zijn vastgesteld, zijn "aan de conservatieve kant", zeggen de onderzoekers.

In totaal hebben de wetenschappers naar 98 soorten gebied gekeken. Daaronder vallen bijvoorbeeld uiteenlopende soorten duin- en bosgebieden, getijdengebieden, vennen, heidegebied en moerassen. Het ene gebied kan slechter tegen veel stikstof dan het andere. Van de onderzochte gebieden zijn er 67 gevoelig voor stikstofdepositie, zoals het neerdalen van stikstof wordt genoemd. In 32 gebieden gaat de KDW dus omlaag, in 2 gebieden is verhoging op zijn plaats. In de meerderheid van 64 habitattypen verandert niets.

Volgens de onderzoekers wordt door jarenlang onderzoek het vaststellen van KDW's "steeds nauwkeuriger".