De wolf geldt al als beschermde diersoort sinds de Conventie van Bern, een internationaal verdrag voor het behoud van soorten dieren en planten. Nederland ondertekende dat verdrag destijds ook, aldus de Europese Commissie. In 1992 is de noodzakelijke bescherming van de wolf verankerd in de Europese wetgeving via de Habitatrichtlijn, waarin meer dan duizend zeldzame en bedreigde dieren- en plantensoorten in heel Europa zijn opgenomen. Nederland benoemde de wolf tot beschermde binnenlandse diersoort in 2014, toen de wolf vanuit Duitsland de grens naderde. In 2018 vestigde de eerste wolf zich op de Noord-Veluwe.
De strikte bescherming van de wolf schrijft voor dat het dier niet verstoord, verjaagd of beschoten mag worden. Ook het leefgebied dat een wolf uitkiest om zich te vestigen is beschermd om het dier rust te gunnen. Die strenge regels zorgen ervoor dat er op dit moment niets ondernomen mag worden tegen een wolf, hoewel Friesland, Drenthe en Overijssel in het voorjaar nog aan natuurminister Christianne van der Wal vroegen om het beschermingsniveau te verlagen.
Van der Wal wacht op een advies dat ze heeft gevraagd aan de Raad voor Dierenaangelegenheden en op het resultaat van gesprekken die vanuit het ministerie worden gevoerd met alle partijen die bij de wolf betrokken zijn. "Tot die tijd houd ik me aan bestaand beleid en wetgeving", heeft zij de provincies laten weten. Ondertussen wordt wel samen met onder meer Duitsland, België en Denemarken gekeken naar de mogelijkheid van een internationaal wolvenbeleidsplan. Jonge wolven gaan op zoek naar een eigen territorium en zwerven daarbij vaak door verschillende landen.
Er zijn volgens de Europese Commissie wel uitzonderingen mogelijk op de zeer strenge bescherming. Maar dat kan alleen onder zeer strikte voorwaarden en alleen als alle andere maatregelen zijn genomen, aldus de commissie. Zo mag Finland een aantal wolven doodschieten om de rendieren te beschermen. Landen mogen gelden uit de Europese landbouwpot gebruiken om veehouders te helpen met wolfwerende maatregelen.