Yesilgöz gaat met OM praten over misbruik demonstratierecht

Actievoerders die spullen vernielen, over hekken klimmen en hun identificatie actief tegenwerken, overtreden het recht op demonstratie, vindt demissionair justitieminister Dilan Yesilgöz. Ze gaf in de Tweede Kamer aan dat ze met het Openbaar Ministerie (OM) gaat bespreken hoe dit soort illegale acties beter aan te pakken zijn.

Ze reageerde daarmee op zorgen vanuit de Tweede Kamer over een actie van Extinction Rebellion (XR) eind 2022 waarbij talrijke actievoerders over hekken klommen en op het verboden terrein van Schiphol rondliepen. Er zijn daarna fouten gemaakt bij het identificeren en opsporen van de deelnemende klimaatactivisten. Van tientallen mensen kunnen het OM en de marechaussee niet vaststellen wie ze zijn. Zeker 175 mensen kregen een waarschuwingsbrief van het OM maar ook die gegevens klopten niet helemaal.

Uiteindelijk besloot het OM onlangs om de vier verdachten die zich hadden vastgeketend aan privévliegtuigen, niet meer te vervolgen. Dat komt onder meer door de problemen met de identificatie, de lange verstreken termijn en de te verwachten straf, meldde het OM onlangs.

Dat valt slecht bij vooral VVD, PVV en BBB. De VVD wil dat mensen die traineren en tegenwerken, niet vrij uitgaan. Er moeten slimmere methoden komen om mensen te identificeren, vindt Ingrid Michon-Derkzen. Lilian Helder van BBB pleit ervoor om een organisatie als XR, die weet hoe ze de wet kan omzeilen, als een criminele organisatie te beschouwen. In Spanje gebeurt dat al zodat activisten die de wet overtreden harder kunnen worden aangepakt. De Partij voor de Dieren waarschuwt juist voor het criminaliseren van milieuactivisten.

De minister zal de suggesties van Kamerleden meenemen in het overleg met het OM. Tegelijk wees ze erop dat het altijd aan het OM is om een afweging te maken over het al dan niet vervolgen van verdachten. Ze zal de Kamer een brief sturen over de uitkomsten van het overleg. Op verzoek van VVD en BBB komt er sowieso een debat over de kwestie.