Yeşilgöz: Nederland onvoldoende bewust van schade zware misdaad

Minister van Justitie Dilan Yeşilgöz vraagt zich af of Nederlanders zich wel goed genoeg realiseren hoeveel schade de georganiseerde misdaad de samenleving berokkent. Tijdens een bezoek aan Italië viel haar op dat daar "het hele land zich tegen de georganiseerde misdaad" had gekeerd na de moord op twee vooraanstaande maffiabestrijders. Zo'n omslag ziet ze in Nederland nog niet.

Yeşilgöz verwees naar de moorden op onderzoeksrechters Giovanni Falcone en Paolo Borsellino in 1992. Zij speelden een belangrijke rol bij het bestrijden van de Siciliaanse maffia. Die moorden waren volgens de minister een "omslagpunt" dat Nederland nog niet heeft bereikt.

De moorden op advocaat Derk Wiersum, broer van een belangrijke kroongetuige Reduan B. en journalist Peter R. de Vries hebben volgens Yeşilgöz tot verontwaardiging geleid, maar die was "denk ik kortdurend". "En vanuit de samenleving overgaan tot actie, heeft niet echt plaatsgevonden."

"Je kunt je afvragen of wij allemaal in Nederland, als Nederlandse burgers, wel heel goed beseffen dat de georganiseerde misdaad zich in onze straten afspeelt", aldus de minister. Volgens haar hebben de criminelen zich in het land "genesteld", ook door hun geld wit te wassen en uit te geven in de bovenwereld. "Ik vraag me af of dat heel erg geland is bij iedereen. Hoe fundamenteel dat is."

De minister zei dat de moorden wel een omslagpunt in de politiek waren, en nu ook moeten gaan leiden tot nieuw beleid. Haar gesprekken met de autoriteiten en andere betrokkenen in Italië waren daarbij volgens haar "erg leerzaam". Ze noemde het "indrukkend" hoe effectief de Italiaanse aanpak is, ook door veel breder te kijken naar wat een misdaadorganisatie eigenlijk is. Nederland doet dat volgens haar in de strijd tegen terrorisme wel effectief, maar zo'n aanpak "hebben we eigenlijk niet voor georganiseerde misdaad".

Yesilgöz was samen met minister voor Rechtsbescherming, Franc Weerwind, twee dagen in Italië. Het bezoek is belangrijk voor dit kabinet, dat al in het coalitieakkoord opnam van landen als Italië te willen leren hoe zij de ondermijnende criminaliteit aanpakken. Later deze maand bezoekt zij nog Colombia, en dit najaar wil Nederland een internationale conferentie over dit onderwerp organiseren.

De minister heeft ook gesproken over het Italiaanse stelsel van bewaken en beveiligen. Nederland is dat stelsel aan het "moderniseren", zoals Yesilgöz dat noemt. Het stelsel is overbelast, mede als gevolg van de grote macht van de georganiseerde misdaad in Nederland. Italië heeft volgens haar een aantal goede oplossingen gevonden, bijvoorbeeld door vaker te werken met pakketten beveiligingsmaatregelen die sneller op- of afgeschaald kunnen worden.