Zedenexpert Yet van Mastrigt: “Veel mensen realiseren zich niet dat sexting materiaal opduikt in kinderporno netwerken”

De afgelopen jaren is het aantal meldingen van kinderporno van een paar honderd naar ruim dertigduizend meldingen in 2018 gegroeid. De zedenpolitie werkt momenteel aan ruim 3200 zedenzaken en ook sexting is de afgelopen jaren booming, aldus zedenexpert van de nationale politie Yet van Mastrigt. In 2018 waren er 931 meldingen van sexting, het jaar ervoor 825 en in 2016 waren dit er 431. Een ruime verdubbeling. “Wij zien hoeveel verdriet sexting teweeg brengt bij kinderen.”

Het aantal meldingen van kinderporno blijft stijgen. “Heel veel van deze meldingen komen uit het buitenland, waar iemand met een Nederlands IP adres zich heeft beziggehouden met kinderporno. We hebben niet de capaciteit om al die meldingen op te pakken, maar ze worden wel allemaal geregistreerd. Meldingen met het grootste risico worden opgepakt. Kinderporno is makkelijker verkrijgbaar door het internet. Begin van deze eeuw waren er nog niet zoveel internetaansluitingen als nu. Wij zijn een van de meest dichtbevolkte landen qua internetaansluitingen van de wereld. Maar kinderporno is ook echt toegenomen. Het internet heeft het voor de daders makkelijker gemaakt. Vroeger ging kinderporno via een boekje met foto’s van misbruikte kinderen voor tien gulden onder de toonbank door van de videotheek.”

Inmiddels zijn dit bewegende beelden geworden. In het begin waren het vooral kinderen van rond de zestien jaar die Yet op beeld zag. “Die leeftijd is per jaar jonger geworden. We hebben nu ook vaak te maken met misbruik van baby’s en kleine kinderen. Elk beeld dat wij zien, is van een kind dat misbruikt is. Waar is dat kind nu?, vraag ik mij dan altijd af.”

En toen kwamen er opeens steeds meer ouders met hun kind naar het bureau, omdat er een naaktfoto was gelekt. “Daar moesten we wat mee, omdat het om beelden van kinderen gaat. Dan heb je met kinderporno te maken. Als je een naaktfoto van een kind onder de achttien jaar oud ontvangt op je telefoon is dat strafbaar. Het verspreiden en bezitten ervan ook. We krijgen te maken met foto’s die weliswaar vaak vrijwillig zijn gemaakt, maar dan gaat opeens de verkering uit en blijkt na onderzoek dat de foto of het filmpje al driehonderd keer is verspreid.”

Het gaat hier onder andere om filmpjes waarin kinderen in de leeftijd van dertien tot zestien jaar oud seks met elkaar hebben. Vaak zijn het ook foto’s van ‘kijk mij nou met mijn borsten of mooie bikini aan’. En dan opeens is die bikini uit, aldus Yet. “Vaak gaat het om poseerfoto’s waarbij een meisje zich mooi heeft opgemaakt, maar ook filmpjes die in vertrouwen zijn gemaakt. Een meisje heeft seks ergens buiten op een bankje met een jongen en dat is dan gefilmd. Soms weet ze dat, soms komt ze daar achteraf achter. We zien van alles voorbij komen. Ook jonge jongens, die hun geaardheid aan het ontdekken zijn. Die experimenteren wat op het internet en dat wordt vervolgens verspreid.”

Een aantal jaren geleden is er een leidraad ontwikkeld hoe hiermee om te gaan. “De eerste categorie is sexting, waarbij de dader een zedenaantekening krijgt, die voor lange tijd blijft staan. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om een meisje van acht die verleid is door een jongen van zestien om zichzelf te fotograferen en wordt gedwongen de foto’s naar hem te sturen. Het leeftijdsverschil is groot en er is vaak sprake van bedreiging. Deze zaken pakken wij als zedenpolitie op. De tweede categorie zijn bijvoorbeeld naaktfoto’s van kinderen van veertien jaar oud die ze van elkaar hebben gemaakt. De verkering gaat uit, de jongen is pissig en verspreidt al dan niet onder groepsdruk de foto naar zijn vrienden. Het meisje is diep ongelukkig. Hierin begeleidt de zedenpolitie, maar onze collega’s van de uniformdienst pakken deze zaken op.”

In de derde categorie gaat het om sexting waarbij bijvoorbeeld het kleine broertje de telefoon van zijn grote broer pakt en op een knop drukt. Zonder opzet verstuurt hij een naaktfoto naar alle contacten. “Dit wordt bijvoorbeeld door de wijkagent begeleid met een goed gesprek. Het zijn niet alleen jongens die foto’s verspreiden. Het zijn ook meiden, die onderling heel lelijk kunnen doen. Echt meidennijd. Er heeft een ruzie plaatsgevonden, twee meiden zijn geen beste vriendinnen meer en dan wordt er een naaktfoto verspreid.”

Bij categorie twee en drie willen we voorkomen dat kinderen een strafblad krijgen, aldus Yet. “Bij categorie twee gaan we voor smaad, laster of belediging. Sinds 1 november 2017 hebben we voor sexting ook een haltafdoening. Dit betekent dat de dader(s) naar bureau Halt moet om daar onder meer een cursus te volgen over online gedrag. Wie ben jij online? Kinderen gedragen zich vaak zo anders als ze online zijn. Ze zijn dan stoer en durven meer.”

“Wat veel mensen zich niet realiseren, is dat veel foto’s in kinderporno netwerken opduiken. Dit zien we met name de laatste twee jaar toenemen. Wij hebben in principe niets tegen het maken van naaktfoto’s, maar als je op send

drukt, ben je de regie kwijt. Wij zien hoeveel verdriet sexting teweeg brengt bij kinderen. Er zijn zoveel verspreidingsmomenten, tot aan de mogelijkheid dat je foto op het dark web

verdwijnt. Dat zien we steeds meer gebeuren en dat is heftig. En de beelden van het internet afhalen gaat nooit meer lukken. Ze kunnen waar ook ter wereld weer opduiken.”

Het zou mooi zijn als kinderen en jongeren in een vertrouwde en veilige omgeving aan sexting kunnen doen, maar daar gaan we het niet mee redden. Het moet strakker, aldus Yet. “Wil jij dat jouw naaktfoto op een reclamezuil in een drukke winkelstraat hangt? Nee, dat wil niemand. Maar dat is wel wat er nu online gebeurt. Je foto kan in handen komen van iemand die verkeerde bedoelingen heeft. Het puberbrein kan de gevolgen van sexting nog niet overzien.”

Dat kinderen hun seksualiteit moeten ontdekken, is heel belangrijk vindt Yet. “Maar er staat nergens dat je daar foto’s en filmpjes van moet maken en aan elkaar moet laten zien. Heel veel ouders vinden sexting geen gezond onderdeel van de seksuele ontwikkeling van hun kind. De groepsdruk is groot, kinderen worden er ongelukkig van, krijgen zelfmoordgedachtes, ontwikkelen eetstoornissen en denken dat het leven ophoudt. Waar ik voor zou willen pleiten? Vanaf het moment dat een kind naar school gaat, moet er elk jaar een terugkerende les zijn over online gedrag. Dit gaat niet alleen over sexting, maar ook over grooming . Onze zedenverdachten weten precies hoe ze hun slachtoffers op het internet moeten vinden.”