Zo'n 800 statushouders op wachtlijst voor gastgezin Takecarebnb

Een kleine achthonderd mensen met een verblijfsstatus die nog in een asielzoekerscentrum zitten, staan op de wachtlijst voor plaatsing bij een tijdelijk gastgezin via de organisatie Takecarebnb. Ondanks de grote behoefte aan woonplekken voor deze zogenoemde statushouders, zijn er minder gastgezinnen voor statushouders dan voor Oekraïners, toen die zo'n twee jaar geleden naar Nederland kwamen, zegt directeur van Takecarebnb Robert Zaal.

In het aanmeldcentrum in Ter Apel verblijven momenteel meer mensen dan volgens de rechter mag. Het lukt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) niet om voldoende opvangplekken te vinden voor deze asielzoekers. Dat komt onder meer doordat er geen plaats is in asielzoekerscentra. Daar verblijven ook statushouders, die eigenlijk weg kunnen uit zo'n centrum omdat ze recht hebben op een woning. Maar door de woningnood lukt het niet om voor hen een huis te vinden.

Takecarebnb koppelt sinds 2015 statushouders aan Nederlandse gastgezinnen. Toen het aantal Oekraïense vluchtelingen na de inval door Rusland in het voorjaar van 2022 snel toenam, sloot Takecarebnb zich aan bij een samenwerkingsverband van organisaties die gastgezinnen en Oekraïners aan elkaar koppelden. RefugeeHomeNL, zoals de samenwerking heette, koppelde tot december van dit jaar ongeveer 1750 keer een gastgezin aan Oekraïners, gemiddeld twee per gezin.

Ter vergelijking: in 2023 werden er zo'n zeshonderd koppelingen tussen een gastgezin en statushouders gemaakt. Het daadwerkelijke aantal ligt lager, omdat in dit geval ook elke verlenging van het verblijf als een losse koppeling is meegeteld. De meesten van deze vluchtelingen komen uit Syrië, Jemen of Turkije. Het zijn er een stuk meer dan toen Takecarebnb in 2015 begon, aldus Zaal, maar afgelopen jaren bleken meer mensen bereid om Oekraïners in huis te nemen dan statushouders.

"We hebben het natuurlijk niet wetenschappelijk onderzocht", zegt Zaal, maar het lijkt volgens hem neer te komen op angst voor het onbekende. "Sommige mensen zeiden 'ik wil eigenlijk Oekraïners, maar ik kan ook wel kennismaken met iemand uit Jemen'. Na zo'n kennismaking gaat het eigenlijk altijd goed." Als meer gastgezinnen bereid zouden zijn tijdelijk een statushouder op te vangen, zou dat plek vrijmaken in asielzoekerscentra en dus in Ter Apel, legt hij uit.

Takecarebnb is een non-profitorganisatie, aldus Zaal, die wordt gesponsord door fondsen. Ook krijgt de organisatie per koppeling 1000 euro van het COA.