Zorgen om mensenrechten: 'klimaattop opnieuw in repressief land'

DEN HAAG (ANP) - Mensenrechtenorganisaties zijn weer bezorgd over de mate van vrijheid in het gastland van de VN-klimaattop, die aankomende maandag in Azerbeidzjan begint. "Voor het derde jaar op rij vindt de klimaattop plaats in een repressief land dat de vrijheid van meningsuiting onderdrukt", aldus Human Rights Watch, doelend op de eerdere klimaattoppen in de Verenigde Arabische Emiraten en Egypte. Ook toen waren er zorgen om de vrijheid om te demonstreren, wat aanzienlijk minder gebeurde dan bij voorgaande toppen.

"Azerbeidzjan heeft een verschrikkelijke staat van dienst als het gaat om respect voor de vrijheid van meningsuiting en afwijkende meningen", aldus Agnès Callamard, secretaris-generaal van Amnesty International. Zij ziet graag dat de Verenigde Naties en andere landen meer inspanningen leveren om ervoor te zorgen dat de veiligheid en rechten van iedereen gewaarborgd zijn tijdens de klimaattop.

Human Rights Watch wijst erop dat het gastland ook veel olie en gas produceert. Nog een reden tot zorg, vindt de organisatie. "Overheden mogen niet toestaan dat Azerbeidzjan zijn positie als gastheer van COP29 misbruikt om de uitbreiding van fossiele brandstoffen te blijven stimuleren. Zo kunnen de inspanningen om de klimaatcrisis aan te pakken en de mensenrechten te beschermen worden ondermijnd."

De Europese Federatie van Journalisten meldde eerder dat 23 journalisten gevangen zitten in het land "omdat ze simpelweg hun werk deden". Free Press Unlimited (FPU) maakt zich ernstige zorgen om de staat van de persvrijheid, met name om een nieuwe mediawet die vorig jaar is ingevoerd in het land. FPU is bezorgd om deze wet omdat deze onder meer "doorvoert dat journalisten zich aan regels moeten houden zoals de 'objectieve' interpretatie van feiten en gebeurtenissen", aldus FPU. Verder ziet FPU dat journalisten steeds vaker worden beschuldigd van spionage, er een tekort is aan mensenrechtenadvocaten en steeds vaker sprake is van onofficiële reisverboden voor journalisten.

FPU is bang dat het land de klimaattop zal gebruiken om internationaal het imago op te poetsen. De organisatie ziet graag dat de Verenigde Naties ook voorwaarden stellen aan gastlanden van de klimaattop als het aankomt op persvrijheid.

Dit jaar moesten landen uit het Oost-Europese blok het eens worden over het gastland. Rusland en Belarus stemden echter tegen EU-landen in het blok die de top wilden organiseren. Uiteindelijk is het daarom Azerbeidzjan geworden.