Belangrijke klimaatzaak begint bij Internationaal Gerechtshof

DEN HAAG (ANP) - Bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag begint maandag een belangrijke klimaatzaak. Uiteindelijk moet het hof duidelijk maken welke wettelijke verplichtingen landen hebben om het klimaat te beschermen. Het is voor het eerst dat het hof advies geeft over de klimaatcrisis en de juridische consequenties daaromheen.

Lidstaten van de Verenigde Naties hebben om dit advies gevraagd op verzoek van eilandstaat Vanuatu. De eilandengroep ten noordoosten van Australië wordt ernstig bedreigd door zeespiegelstijging. Klimaatgezant Ralph Regenvanu van Vanuatu zegt dat het eiland aan de frontlinie ligt van klimaatverandering. "Klimaatrampen komen steeds vaker voor", stelt hij. "We zijn een eiland met veerkrachtige mensen, maar veerkracht alleen is niet genoeg."

Regenvanu hoopt dat een "cruciale omslag" plaatsvindt met het advies van het gerechtshof. Onderzoeker bij de Universiteit van Amsterdam Margaretha Wewerinke-Singh die het juridische team van Vanuatu leidt, noemt de zaak een "historisch moment voor klimaatrechtvaardigheid".

Een advies van het Internationaal Gerechtshof is niet direct juridisch bindend. Maar Vanuatu verwacht dat dit advies wel veel gewicht in de schaal kan leggen. Het advies zal het geldend recht verduidelijken, zegt Wewerinke-Singh. "Dit recht is dus wel degelijk bindend, daar kunnen landen aan gehouden worden." Behulpzaam, vindt ze, voor staten die juist geen klimaatactie willen ondernemen.

In de aanvraag van het advies staat ook dat de VN-lidstaten willen weten welke juridische gevolgen het moet hebben als landen "significante schade" aan het klimaat en milieu hebben veroorzaakt. Ook is het verzoek aan de rechters om rekening te houden met de belangen van toekomstige generaties.

Vanuatu zei de pijlen volledig te richten op deze klimaatzaak na de uitkomst van de klimaattop in Bakoe in november. Rijke landen zegden toe vanaf 2035 jaarlijks 300 miljard aan klimaatfinanciering te verstrekken voor arme landen. Het leidde tot veel kritiek, onderzoek wijst uit dat veel meer geld nodig is aan het eind van dit decennium.

Vanuatu zei dat geen enkel bedrag voldoende zou zijn geweest voor de klimaatschade op de eilanden. Ook twijfelt het eiland of de belofte wordt nageleefd. Daarom hoopt Vanuatu dat deze zaak het Klimaatakkoord van Parijs kan versterken.