Klimaatnetwerk heeft gemengde gevoelens bij EU-inzet klimaattop

BRUSSEL (ANP) - De inzet van de EU voor de aankomende klimaattop in Bakoe biedt op een aantal terreinen "duidelijke vooruitgang", maar als het om klimaatfinanciering gaat schieten de ambities nog "ernstig tekort", oordeelt Climate Action Network (CAN) Europe. De internationale koepelorganisatie is positief over de Europese oproep aan alle landen om hun energiesystemen met concrete plannen te verduurzamen, maar vindt dat een lege huls "zonder de bijbehorende hulp aan ontwikkelingslanden".

CAN vindt verder dat de EU sneller klimaatneutraal moet worden dan nu is voorzien: in 2040 in plaats van in 2050. De EU wil in 2040 de uitstoot van broeikasgassen met 90 procent hebben verminderd ten opzichte van 1990.

De EU-lidstaten werden het maandag na een lange vergadering eens over hun gezamenlijke standpunten in aanloop naar de zogeheten COP29. Ze herhalen onder meer de afspraak van vorig jaar dat landen "een transitie weg van fossiele brandstoffen" moeten maken en willen dat daar zo snel mogelijk duidelijke plannen op nationaal niveau voor komen.

Op financieel gebied is de EU wel voorstander van nieuwe afspraken, maar de lidstaten vinden ook dat meer landen moeten gaan meebetalen om armere landen te helpen vergroenen en zich aan te passen aan het veranderende klimaat. Nu zijn slechts 23 landen verplicht hieraan bij te dragen. Dat is in 1992 afgesproken. De wereldeconomie is sindsdien echter flink veranderd, benadrukt de EU. Landen als Singapore, Saudi-Arabië en Zuid-Korea horen volgens EU-bronnen thuis op de lijst van nettobetalers. Ook China staat daar niet op; dat is officieel nog een ontwikkelingsland.

Financiering staat hoe dan ook hoog op de agenda van de VN-top, die 11 november begint. In 2025 lopen de huidige afspraken daarover af. Voor de periode tot 2035 moeten nieuwe afspraken worden gemaakt. Momenteel maken ontwikkelingslanden jaarlijks aanspraak op 100 miljard dollar aan klimaatfinanciering. Dat bedrag werd in 2022 voor het eerst gehaald, twee jaar later dan afgesproken. Voor een fors deel gaat het om leningen.

Ontwikkelingslanden hebben een biljoen dollar (duizend miljard) als nieuw bedrag genoemd. Westerse landen willen minder ver gaan, maar noemen nog geen bedragen. EU-diplomaten erkennen dat een akkoord over klimaatfinanciering nodig is om ontwikkelingslanden te bewegen tot meer ambitie om hun uitstoot te verlagen. Alle landen moeten hun plannen daarvoor begin volgend jaar updaten.