Koloniën van Weldadigheid en Nieuwe Waterlinie op Unesco-lijst

VN-organisatie Unesco heeft de De Koloniën van Weldadigheid en de Nieuwe Hollandse Waterlinie maandag op de werelderfgoedlijst gezet.

Op de lijst staan 1100 objecten, werken, natuurgebieden en voorwerpen, waaronder twaalf uit Nederland.

Omdat het comité van de Verenigde Naties vorig jaar niet kon samenkomen vanwege het coronavirus, zijn nu twee weken uitgetrokken voor de vergadering in het Chinese Fuzhou. Van 16 tot en met 31 juli worden in totaal ruim vijftig nominaties besproken.

Boris van der Ham, voorzitter van de Stichting Werelderfgoed Nederland, is enorm blij met deze uitslag: "We hebben een prachtige dag gehad met erkenning voor twee hele verschillende, maar hele belangrijke werelderfgoederen. Dus we hebben al twee gouden medailles binnen."

De Koloniën van Weldadigheid in Drenthe zijn in 1818 gebouwd door de Maatschappij van Weldadigheid.

Het doel hiervan was om arme inwoners van grote steden een beter bestaan te geven op het platteland. Er zijn nog zeven koloniën te zien, maar alleen die in Frederiksoord, Veenhuizen, Wilhelminaoord en in het Belgische Wortel zijn werelderfgoed geworden.

"Dit is een erg uniek werelderfgoed in ons land", zegt Van der Ham. "Veel werelderfgoederen in ons land gaan over water. Maar dit is een heel ander soort werelderfgoed, eigenlijk is het een soort icoon voor hoe er de afgelopen eeuw is nagedacht over sociaal beleid voor mensen die het moeilijk hebben."

Ook Cees Bijl van de provincie Drenthe is blij met de plaatsing van de Koloniën van Weldadigheid op de lijst:

"Sinds 2012 spannen provincie Drenthe, provincie Antwerpen, betrokken gemeenten, erfgoedorganisaties en vele bewoners van de gebieden in Nederland en Vlaanderen zich samen in voor het aantonen van de wereldwijde uniciteit van de Koloniën van Weldadigheid. De erkenning als Unesco Werelderfgoed is de ultieme kroon op al het werk dat is verricht. Het is ook een relevante toevoeging op de werelderfgoedlijst vanwege het wereldwijde actuele onderwerp armoedebestrijding. We zijn ontzettend trots dat we in het rijtje staan tussen de Waddenzee en de Taj Mahal. De vlag kan uit."

De Nieuwe Hollandse Waterlinie vormt samen met de Stelling van Amsterdam, die sinds 1996 op de lijst staat, de Hollandse Waterlinies.

De Waterlinies vormen een stelsel van sluizen, dijken, kanalen en gemalen, die Nederland beschermden tegen vijanden. Ook bood dit bescherming tegen hoogwater in de rivieren. Zulke waterwerken, die zo goed bewaard zijn gebleven, bestaan nergens anders ter wereld.

"Het comité zei ook al, het is een unieke waterlinie. Die is nergens zo groot, zo omvangrijk en in zo'n goede staat. Dat is gewoon echt prachtig."

Dinsdag wordt naar verwachting bekend of ook de Romeinse Limes op de lijst belanden. Die beschermde het Romeinse Rijk tegen Germaanse stammen. Onder meer bij Nijmegen zijn hier nog resten van te zien. Hier was een groot Romeins fort met een stad.

De Limes in Nederland en in Duitsland maakt deel uit van een grotere grens van het Romeinse Rijk in Europa en Noord-Afrika, waarvan delen al op de werelderfgoedlijst staan.

"We haken aan bij een ander werelderfgoed dat er al is, dit maakt het werelderfgoed compleet." Daarom heeft hij goede hoop voor dinsdag. "Maar," zegt Van der Ham, "je moet altijd afwachten. Je gaat pas op het podium staan als je de medaille binnen hebt."