UNEP: veel meer geld nodig voor arme landen om klimaatrisico's

Kwetsbare landen hebben veel meer financiële steun nodig tegen de groeiende klimaatrisico's. Dat stelt het VN-milieubureau UNEP donderdag in een nieuw rapport. Rijke landen hebben hun financiële bijdrage verhoogd, maar dit is nog lang niet voldoende om een "enorme kloof" te dichten in het geld dat nodig is, aldus UNEP.

Concreet is de internationale steun voor zogeheten klimaatadaptatie van 22 miljard dollar in 2021 naar 28 miljard dollar in 2022 gegaan. Dat is de grootste stijging ooit. Dit geld is bedoeld voor projecten die landen weerbaar maken tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals extreme regenval, droogte of orkanen. De gedachte is dat veel klimaatrampen voorkomen kunnen worden als kwetsbare landen daarop anticiperen en preventief maatregelen treffen, ook bekend als adaptatie.

UNEP berekende dat een verdubbeling van het geld voor klimaatadaptatie nog lang niet voldoende is. Zelfs als dit doel gehaald wordt in 2025 blijft er jaarlijks een tekort bestaan van ten minste 180 miljard dollar, waarschuwt UNEP. Onderzoeker Pieter Pauw van de TU Eindhoven heeft meegewerkt aan het rapport van het milieubureau. Hij beseft dat klimaatadaptatie veel geld kost. "Maar niets doen is nog veel duurder", zegt hij.

"Kijk naar de orkanen in de VS, de extreme regenval bij Valencia, overstromingen in Europa. Heel vaak wachten we tot het te laat is", zegt Pauw. "Mensen vragen zich af als ze de huidige weersextremen zien: 'Is dit dan het nieuwe normaal?' Nee. Het wordt nog erger als we niets doen." Gemiddeld is de aarde nu zo'n 1,3 graden warmer dan voor het industriële tijdperk. UNEP verwacht dat de aarde aan het eind van deze eeuw tussen de 2,6 en 3,1 graden warmer kan zijn door de uitstoot van broeikasgassen. Daar verwijst Pauw dan ook naar als hij naar de klimaatrisico's in de toekomst kijkt.

Het rapport van UNEP wijst erop dat de kwetsbare gemeenschappen als eerste getroffen worden door klimaatrampen. "Stormen verwoesten huizen, bosbranden vernietigen natuur en droogtes bedreigen landbouwgrond", somt VN-milieuchef Inger Andersen op. Om de noodzaak duidelijk te maken heeft het rapport daarom als titel 'Come hell and high water'.

Tijdens de klimaattop in Bakoe (COP29) staat klimaatfinanciering centraal. Welk geld daarvan naar adaptatie gaat, is onderdeel van de gesprekken. Pauw vindt het belangrijk dat hier duidelijke afspraken over komen. "Er komt een steeds groter probleem op ons af. En nu reageren we vaak pas op iets wat al gebeurd is."