Op de Nederlandse begroting is ruimte om geld te steken in de economie, zegt Klaas Knot, de president van De Nederlandsche Bank. Vanuit Europees perspectief zou zo’n stimulans ook best wenselijk zijn, volgens Knot.
Het proces van het op orde brengen van de overheidsfinanciën en het terugschroeven van de staatsschuld na de crisis is “eigenlijk gewoon voltooid”, zegt de centrale bankier in gesprek met de Tweede Kamer. Daarom is er budgettaire ruimte om de economie een duwtje te geven. Dat kan in de vorm van investeringen of verdere lastenverlaging, aldus Knot.
Beleid waarmee de economie wordt gestimuleerd zou wenselijk zijn in de eurozone. Momenteel koopt de Europese Centrale Bank (ECB) bijvoorbeeld obligaties op om geld in de economie te pompen. Daartegenover zou ook het begrotingsbeleid van Europese landen kunnen bijdragen aan economische groei. Maar in veel eurozone-landen is daar helemaal geen ruimte voor. In Nederland wel, hoewel de vraag blijft of je budgettair beleid moet voeren “naar Europese wens”, aldus Knot.
Knot erkent wel dat het qua timing niet optimaal is om nu te investeren in de economie. Ministeries krijgen het geld soms nu al niet uitgegeven omdat ze niet genoeg ambtenaren hebben om de plannen uit te werken. Hoewel de werkloosheid iets oploopt, lag deze eerder dit jaar op een historisch laag niveau.
Knot zei in de Kamer ook dat Nederland veel te laat is begonnen met het opzetten van een nieuw pensioenstelsel. “We hebben geen andere keuze dan te accepteren” dat Nederland nog lang te maken zal hebben met een “lage en zelfs negatieve rente”, aldus Knot. “We zullen ons pensioenstelsel moeten inrichten om daarmee om te kunnen gaan. Daar zijn we laat mee.” Volgens Knot had dat tien jaar geleden moeten gebeuren.
De president van De Nederlandsche Bank sprak met de Kamer over het beleid van de ECB. Toen deze centrale bank begin september een nieuw opkoopprogramma van obligaties aankondigde, sprak Knot zich hard uit tegen dat beleid. Het nieuwe programma “staat in geen verhouding tot de huidige economische omstandigheden”, schreef Knot in een ongebruikelijk statement.
De ECB werkt toe naar een inflatie van net onder de 2 procent op de ‘middellange termijn’. Knot wil bespreken of de ECB niet beter kan toewerken naar een bandbreedte, in plaats van dat specifieke inflatiedoel. Het comité dat het beleid van de ECB bepaalt, waar Knot zelf overigens deel van uitmaakt, moet volgens hem ook nadenken over wat de definitie is van die ‘middellange termijn’.