De accountancysector moet nog flinke ingrepen doen om de kwaliteit van controles van bijvoorbeeld jaarrekeningen te verhogen. Accountantsorganisatie presteren nu nog vaak ver onder het in wet- en regelgeving vereiste niveau, concludeert de Monitoring Commissie Accountancy (MCA) in haar eindrapport.
Deze onafhankelijke, door de branche zelf ingestelde commissie hekelt met name dat bedrijven hun gebreken slecht op het spoor komen. Dat terwijl het aantal onvoldoendes dat toezichthouders als de Autoriteit Financiële Markten (AFM) uitdelen in de sector “onacceptabel hoog is”. Zelfsturing is daarom niet genoeg om de kwaliteit te verhogen.
In haar rapport, aangeboden aan het ministerie van Financiën, beveelt de commissie intensievere controle en druk op de sector van buitenaf aan. Ook moeten er strengere voorwaarden worden gesteld aan het verlenen van vergunningen voor accountants. De MCA is ook kritisch over de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA). Die moet onafhankelijker optreden als toezichthouder en minder als belangenbehartiger.
De commissie begon een reeks onderzoeken nadat toenmalig minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem de accountancysector in 2014 een laatste kans gaf om op eigen houtje schoon schip te maken. Dit nadat enkele geruchtmakende kwesties tekortkomingen aan het licht hadden gebracht. Zo werd KPMG strafrechtelijk onderzocht wegens corruptie bij Ballast Nedam. Daarnaast kwamen accountants negatief in het nieuws rond het faillissement van de bank DSB en de bijna-ondergang van woningcorporatie Vestia.
De geconstateerde tekortkomingen zijn deels het gevolg van de cultuur op de werkvloer. Zo is er vaak sprake van hoge werkdruk. Ook zorgt een sterke hiërarchie en nadruk op bureaucratische regeltjes voor schadelijke prikkels, aldus de commissie. Daarnaast is een aanzienlijk deel van de fouten bij accountants te wijten aan te weinig vaktechnische kennis.
Er zijn wel verbeteringen doorgevoerd in de vijf jaar waarin de MCA de accountancysector heeft onderzocht, maar die zijn veelal oppervlakkig en versnipperd. Zo stippen de onderzoekers aan dat er op bestuurlijk niveau veel aandacht is voor werkdruk, maar dat dit niet is doorgedrongen tot alle lagen van accountantskantoren.