De Europese Commissie wil pas in 2023 terug naar de begrotingsregels waaraan de EU-lidstaten zich in normale tijden moeten houden. Voorwaarde is dat de economische activiteit in de unie dan weer gemiddeld op hetzelfde niveau zit als voor de coronacrisis, met als graadmeter eind 2019, stelt het dagelijks EU-bestuur.
“Er is hoop aan de horizon voor de Europese economie, maar de pandemie richt nu nog steeds schade aan de economie en het levensonderhoud van burgers”, zegt vicevoorzitter Valdis Dombrovskis. “Onze boodschap is dat steunmaatregelen moeten blijven zolang dat nodig is. De lidstaten moeten ook het Europese herstelfonds maximaal benutten omdat het ze de unieke kans geeft om hun economie te steunen zonder dat de subsidies drukken op de openbare financiën.”
In het tijdelijke herstelfonds zit 672,5 miljard euro, waarvan 312,5 miljard euro als subsidie wordt verdeeld onder de 27 landen en 360 miljard beschikbaar is aan gunstige leningen. Het geld is bedoeld om te investeren in duurzame en digitale projecten, waar tegenover hervormingen op bijvoorbeeld de arbeidsmarkt of het pensioenstelsel moeten staan. Voor Nederland is maximaal bijna 6 miljard beschikbaar. De demissionaire regering heeft laten weten geen gebruik te maken van de leningen.
In maart vorig jaar gingen de EU-ministers van Financiën akkoord met het voorstel van de commissie om de begrotingsregels in verband met de coronacrisis tijdelijk los te laten. Door het activeren van een “ontsnappingsclausule” in het Stabiliteits- en Groeipact (SGP), waarin de regels in zijn vastgelegd, hoeven de lidstaten zich niet te houden aan een begrotingstekort onder de 3 procent van het bruto nationaal inkomen (bni) en een staatsschuld van niet meer dan 60 procent van het bni. Daardoor kunnen de EU-landen nu ongestraft zoveel geld in hun economieën pompen als nodig is om bedrijven en banen zoveel mogelijk te behouden.
Door de extra miljardenuitgaven om de crisis te bestrijden, lopen de tekorten en schulden in de landen snel op. De commissie stelt dat zodra de gezondheidsrisico’s afnemen de EU weer geleidelijk de begrotingsteugels moet aantrekken.